Uitgebreide Cursus Viziekten Barneveld – Dag 4

Wederom onder leiding van dierenarts Foppe Zwanenburg werd de stof in begrijpelijke taal gepresenteerd aan de cursisten. De ochtend begon met een toelichting over diagnose en herkenning van ziekte bij Koi. Ziekten kunnen ontstaan door drie oorzaken: Primaire ziekten (1 enkele oorzaak, bijv. KHV), secundaire/multifactoriële ziekten (2 of meerdere oorzaken, bijv. Slecht water gevolgd door het toeslaan van een parasiet en/of een bacterie) of door een verkeerd managment (fouten in de verzorging van de vissen, bijv. slecht voer(regime)).

Signalement – Zijn er bijzondere kenmerken zichtbaar? Daarnaast zijn de leeftijd en het geslacht van de Koi ook van belang. Vrouwelijke Koi kunnen namelijk last krijgen van het zogenoemde ‘versteende kuit’, waardoor vergroeiingen, zwemblaasproblemen of zelfs de dood het gevolg kan zijn.

Anamnese – Is er een logboek (waarin onder andere de waterwaarden, toepassing van medicatie of watersupplementen, waterverversingen zijn bijgehouden) aanwezig? Vervolgens wordt het probleem door de eigenaar toegelicht (wat is het probleem en hoe lang speelt het al? Zijn alle vissen ziek of slechts enkelen? Wat wordt er gezien aan de vissen? Zijn de verschijnselen plotseling opgetreden of meer geleidelijk?), het algemeen functioneren van de vis (voederopname, zwemgedrag), de huidige leefomstandigheden (hoe worden de Koi nu gehouden? Is er sprake van overbezetting? Zijn er veranderingen in de waterkwaliteit? Welke waarden zijn gemeten? Wanneer voor het laatst? Wat voor filter wordt er gebruikt? En zijn er de afgelopen tijd nog veranderingen aan het filter toegepast?) en vervolgens de voorgeschiedenis van de Koi (wildvang? Wanneer gekocht, in vijver geplaatst? Quarantaine toegepast? Nieuwe voeding toegepast? Frequentie van het water verversen? Is het filter onderbroken geweest? Is er al een diagnose gesteld en eventueel al een behandeling toegepast? Wanneer, waarmee en wat is het resultaat?)nagevraagd.

De voorgeschiedenis is erg belangrijk om te weten te komen, daar de eigenaar van de zieke Koi mogelijk al diverse behandelingen met antibiotica heeft toegepast en dat een volgende behandeling mogelijk een dodelijke oorzaak tot gevolg kan hebben doordat de Koi al zoveel verzwakt zijn geraakt door de eerdere behandelingen.

Wateronderzoek – Bij het wateronderzoek zijn vooral de parameters NH3/NH4 (ammonia/ammonium), NO2 (nitriet), pH, KH en O2 (opgeloste zuurstof) van belang. Daarnaast is de temperatuur in combinatie met de hoeveelheid opgeloste zuurstof in het water een belangrijke waarde om te meten. NO3 (nitraat) kan in hoge concentraties (boven de 50 mg/l) groeiremmend en een verminderde weerstand opleveren en is daardoor minder essentieel dan de andere waterparameters om te testen. Zie voor ene uitgebreidere toelichting over de waterparameters het blog Dag 1 van de cursus.

Nader onderzoek – Middels een afstrijkje van de slijmlaag, afstrijkje of stukje kieuw, bloed, röntgen, echo, ontlasting of virusonderzoek kan er, wanneer er in de voorgaande situaties nog geen diagnose gesteld kan worden, nader onderzoek worden gedaan. Het merendeel van deze toepassingen dient wel onder verdoving te gebeuren.
Wanneer er na het nadere onderzoek nog steeds geen diagnose kan worden gesteld, kan een bacteriologisch onderzoek worden gedaan. Vooral bij open wonden is dit een veelgebruikte toepassing. Middels een bacteriologisch onderzoek kan worden vastgesteld om welke bacterie het gaat en via een antibiogram kan worden bepaald welk antibioticum kan worden toegepast om deze schadelijke bacterie te doden.

Om voor jezelf als hobbyist enige duidelijkheid te creëeren kun je zelf dit stappenplan ook nagaan. Wacht echter nooit te lang met het zoeken van hulp, want voor je het weet ‘kijk je de vis dood’. Een gespecialiseerde dierenarts, je vaste dealer of een KVA-er is daar een geschikt persoon voor.

De tussentijdse toets en het practicum zal ik in een ander blog  deze week toelichten.