Indraaien van een bewegend bed.
Het goed rijpen van een filter kan wel 1 tot 2 jaar duren. Het filtermateriaal moet een laagje, genaamd biofilm opbouwen waar bacteriën in leven. Ook een gerijpt filter komt elk voorjaar traag op gang. Koi, die in april beginnen te schooien, dien je voorzichtig aan te voeren om problemen te voorkomen. Een tricklefilter start sneller op dan menig ander filter en daarom zie je deze steeds meer als extra op de vijverrand staan bij fanatieke Koihobbyisten. Een andere manier, die aan populariteit wint, is het indraaien van bewegend bed materiaal met huishoudammonia. Dit gebeurt altijd buiten de vijver! Steeds als iemand er over vertelt spitste ik mijn oren. Nu werd het tijd om zelf te experimenteren. Op zolder maakte ik een opstelling om nieuw bewegend bed materiaal in topconditie te krijgen, voordat het de vijverfilter in gaat. Er zijn een aantal redenen om zo’n bak te hebben draaien naast het hebben van een vijver:
– Het starten van een nieuwe vijver met nieuwe filter.
– Het uitbreiden van je filter.
– Het in leven houden van je filter tijdens een vijver- of filterverbouwing.
– Het in leven houden van je filter tijdens een behandeling.
– Het in de winter in topconditie houden van je filtermateriaal zodat je in het voorjaar wat meer kunt voeren en piekjes in je waterwaardes kunt opvangen.
– Het in leven houden van je filter van je quarantainebak (zonder vis).
Mijn reden was het uitbreiden van mijn filter. Of ik komende winter dit ga herhalen weet ik nog niet. Ik zie zeker een meerwaarde en ben reuze enthousiast, maar het is wel arbeidsintensief.
Het idee is dat je het bacterieleven en de biofilm kweekt op filtermateriaal, vóórdat het materiaal de filter van je vijver in gaat. Door ideale omstandigheden proberen te creëren, gaat dit vrij snel. Ik ga in dit artikel concreet uitleggen wat ik heb gedaan. Ik heb het redelijk simpel gehouden. De bak heeft geen afvoer naar de riolering. Bij water verversen moest ik een slangetje aanzuigen en met emmers sjouwen. Zou je dit beter aanpakken dan wordt het wat minder arbeidsintensief. Om dit artikel te schrijven heb ik enkele meetgegevens bijgehouden. Aan de hand van deze gegevens wil ik voorzichtig een aantal conclusies trekken.
Let wel, dit is een huis-, tuin- en keukenexperimentje. Conclusies zijn geen wetenschappelijke feiten, maar mijn ervaringen en waarnemingen. Ik hoop dat ik hobbyisten hiermee op weg help, die iets soortgelijks van plan zijn. Daarnaast hoop ik ook dat je niet dezelfde fouten maakt als ik heb gedaan. Want het is niet 100% succesvol geweest.
Gebruikte materialen:
– kaldness (20 liter)
– luchtpomp+ 2 luchtschijven
– bak + deksel (80 liter)
– verwarmingselement (25 graden Celsius)
– een fles huishoudammonia
Ik werk zelf met kaldness K1. Dit materiaal drijft veel te hard in het begin. Vooraf gooide ik het materiaal in een bak met wat kaliumpermanganaat (16 g/m³). Dit op advies van zowel fabrikant, als uit verslagen van andere experimenten. De fabrikant mailde mij dat het hierdoor 8x sneller opstartte. Dus ik doe dit dan ook braaf.
Met het werkelijke opstarten begon ik 28 februari. Ik haalde een handje oude kaldness uit de vijver. Mijns inziens zit hier al wel wat biofilm op. De eerste 10 liter kaldness gaat de bak in samen met 15 ml ammonia. Ik start pas 5 maart met verwarmen. Het was toch te koud op zolder. Het ammonia was in de die tijd wel gezakt van 10 mg/l naar 1,5 mg/l.
Eigenlijk is het experiment net te slordig uitgevoerd. Er zijn te weinig factoren constant gebleven om een conclusie te mogen trekken die goed onderbouwd is. Toch ga ik aan de hand van deze gegevens wat zeggen over mijn ervaringen.
Ammonia:
Het was in het begin aftasten hoeveel milliliter ik het beste toe kon voegen vanuit de fles. Je wilt de bacteriën voeding geven, maar je totale hoeveelheid water bepaald hoe hoog de concentratie wordt. Overigens als in de tabel staat 5 mg/liter moet dit zijn “meer dan 5 mg/l”. Het zou goed kunnen dat het rond de 20 mg/l is na het toevoegen van 70 ml huishoudammonia. De schaal van de druppeltest gaat maar tot 5 mg/l en steeds verdunnen tot de juiste waarde zou het voor mij veel arbeidsintensiever maken. Ik vond het belangrijker om te weten wanneer alle ammonia verdwenen was, dan exact de juiste waarde na het toevoegen van ammonia. Wat hierbij opviel was dat het ammonia snel afgebroken werd. Ik durfde steeds meer ammonia toe te voegen en steeds sneller verdween het als sneeuw voor de zon! Het kaldness kreeg dus het ammonia steeds beter verwerkt.
Nitriet:
De hoeveelheid nitriet kwam traag op gang. Moeilijk om daarom iets zinnigs te zeggen. In het begin was er te weinig ammonia wat omgezet kon worden in nitriet. Dit belemmert de start van de aangroei van deze bacteriën. Op het einde werd het nitriet ook weer snel omgezet in nitraat. De hoogste schaalverdeling van de druppeltest is 1,0 mg/l. Hogere pieken heb ik niet waar kunnen nemen.
Nitraat:
De hoeveelheid nitraat kwam ook traag op gang, maar overduidelijk is dit het einde is van de stikstofkringloop in de bak. Toen de hoeveelheid ammonia verhoogd werd en daardoor meer en sneller nitriet ter beschikking was, bleef het nitraat maar stijgen. De nitraatwaarde is voor mij het bewijs dat het opstarten werkt!
KH:
De KH zakte steeds enorm. Een pH-crash ligt op de loer bij zo’n opstelling. Een paar dagen niet naar omkijken zou tot gevolg kunnen hebben dat al het werk voor niks is geweest. Ik voegde KH-plus toe omdat ik te lui was om dagelijks te verversen (lees: emmers sjouwen trap op trap af). Ik denk dat je met vers water minder risico loopt op mislukken dan door mijn methode van werken.
pH:
Deze bleef redelijk constant behalve op het eind. Een te hoge dosis KH-plus is hiervan de oorzaak. Ik was iets te bang dat een pH-crash roet in het eten ging gooien. Twee scheppen KH-plus zorgde voor een pH van bijna 9 en een KH van 12.
Fosfaat:
Eind maart kreeg ik het idee dat het proces stagneerde. Ik werd getipt dat dit kon liggen aan een te kort aan fosfaat. Fosfaat is een bouwstof die bacteriën nodig hebben voor de opbouw en vermenigvuldiging. Er is maar een geringe hoeveelheid nodig. In de vijver is er altijd genoeg aanwezig door plantenresten en/of voer. Echter in dit gesloten systeem was de totale hoeveelheid fosfaat waarschijnlijk verbruikt. Eenmalig verhoogde ik de hoeveelheid fosfaat. De hoeveelheid nitraat schoot weer omhoog. Toeval?
(note: Als je met kraanwater ververst in plaats van KH-plus toevoegt, zul je dit probleem niet hebben)
Er is nog 1 tip die ik iedereen wil geven en dat is dat je de bak niet te dicht tegen een wit geschilderde muur moet zetten. Ik moet de muur opnieuw schilderen. Hopelijk heeft dit artikel je geïnspireerd. Veel succes met experimenteren en plaats je ervaringen hieronder!
(updated 21-2-2018)
Herhaling heeft geleid tot nieuwe inzichten. Nieuwe tips:
– Maak de concentratie ammonia niet te hoog. Begin bijvoorbeeld met een concentratie van 5 mg/l. Dit is vaak je maximaal van je testset, dus dan zie je snel of er iets gebeurt. Ook zijn de lagere concentraties beter dan hogere, voor de juiste bacteriestammen. Tevens heeft het invloed op de pH als je het teveel toevoegt.
Om deze concentratie te maken moet je ongeveer 1 ml huishoudammonia (5%) mengen per 10 liter van je totale bak die je opstart.
– Heb geduld in het begin. Het duurt even voordat je eerste bacteriën zich dusdanig vermenigvuldigd hebben dat je resultaat meet. Daarna gaat het sneller,
– Schrik niet van een oplopende KH in het begin.
– Een verwarming versnelt enorm. Zorg dat het water zeker boven de 20 graden Celsius is, anders is de activiteit van de bacterie te laag en duurt vermenigvuldigen heel lang. Ga je het aan je filter toevoegen, zorg dan wel dat het eerst dezelfde temperatuur heeft. Een kleine aquarium-thermostaat is al voldoende.
– Een ronde diep ton is fijner dan een vierkante bak. Dit voor het in beweging houden van de kaldnes.
