Naast interviewen, discussiëren, luisteren (ernstig onderschat) en andere Koi-minnende bezigheden, cijferen we onszelf echt niet helemaal weg op zo een show als de Nationale Koi- en Vijverdagen en durven gerust ook onze momentjes te pakken. Kijken naar de expertise van Kieron Burns tijdens het benchen kan erg fascinerend zijn. Kieron assisteert al jaren op de Nationale Koi- en Vijverdagen als bencher en/of jurylid. Traditioneel is het de donderdag, een dag voor de Koi worden getoond aan het publiek, dat de vissen worden ingezet en gebenched. Het is dus een taak die altijd buiten het oog van de toeschouwer geschied, maar toch prachtig is om te zien. Het is sowiezo een aspect waar maar weinig mensen bij stil staan, maar dat toch van wezenlijk belang is…
In het eerste filmpje zie je de Kumonryu van onszelf worden gebenched door Keiron. Tijdens het benchen wordt er vaak gewerkt met een team van vier man cq vrouw.  Er is één iemand die alle manuele handelingen met de Koi uitvoert, de handler. verder zijn er een logger, een fotograaf en een (op)schepper. Het is allereerst belangrijk dat deze vier mensen goed van elkaar weten wat er moet gebeuren en hoe ze hier invulling aan geven. Als eerste probleem kom je dan een taalbarriere tegen, daar Kieron uit Engeland komt. Gelukkig blijkt dit in de praktijk nagenoeg geen probleem. De Nederlander spreekt doorgaans een goed woordje over de grens en een nog groter voordeeel is dat de taal der Nishikigoi van een universele aard is. Een Kohaku blijft zowel in het Nederlands, als in het Engels, als in Japans (alleen dan uitgesproken zonder de ‘u’), gewoon een Kohaku. Dit geldt voor alle varieteiten en dat scheelt een hoop. De kans op het feit dat de logger het foutief interpreteert is daarmee erg klein geworden.
Op dit eerste filmpje zie je Kieron de Kumonryu van KoiQuest bowlen. Over deze ‘draak’ kun  je binnenkort nog meer lezen op deze blog. Je hoort Kieron vermelden dat de Kumonryu wordt gekwalificeerd in de Kwarimono klasse. Dit is de groep waarbinnen de Koi het zal moeten opnemen tegen soortgenoten of andere Koi die worden gekwalificeerd in de Kawarimono klasse. de Kawarimono klasse wordt bewoond door niet metallieke Koi, die niet vallen onder één van de overige klassen. In vele Shows in het buitenland en Japan, heeft de Kumonryu inmiddels een geheel eigen klasse verworven vanwege zijn enorme populariteit. Als een uitzondering valt deze Koi ook niet onder de Doitsu-klasse.
Tevens hoor je Kieron, nadat hij de klasse heeft aangegeven, zeggen in welke size de Koi valt. Wat hij doet is het meten van de Koi. Dit gaat middels een in de meetbak aangebrachte schaal waarbij naast de centimeters of inches ook staat aangeduid in welke size (formaat categorie) de Koi valt. Dit is, alhoewel Kieron doet vermoeden alsof het een buitengewoon simpele klus is, wel degelijk een uiterst secuur werkje. Door de aanduidingen van de size op de meetbak, hoeft de handler niet voortdurend zelf nadenken over welke size nu ook alweer bij een bepaald aantal centimeters hoort en kan hij in één opslag vertellen in welke size de vis moet worden ondergebracht. Als dit is genoteerd kan Kieron even zijn rug strekken, hetgeen direct de ruimte biedt voor de fotograaf om even een foto te maken van de Koi.
‘Het Benching Team is zich welbewust van het feit dat op dat moment de verantwoordelijkheid van de vissen van een ander aan hun is toevertrouwd’
Het maken van een foto van de Koi is erg belangrijk. Deze foto zal worden uitgeprint en op een bord bij het vat worden gehangen. Wanneer de jury nu bepaalde Koi keurt, kunnen zij bij deze foto een opmerking plaatsen, hetgeen kan dienen als geheugensteuntje tijdens het vele heen en weer lopen en vergelijken van al die, om en nabij 600 Koi die er werden ingezet op de Nationale Koi- en Vijverdagen 2010. Voorts is het natuurlijk een belangrijk gegeven om Koi, die qua uiterlijk toch enigszins wat uniform zijn, zoals een Chagoi en een Kigoi, maar ook Koi die een specifiek uiterlijke standaard hebben als de Shusui, Asagi of Matsuba, toch makkelijker  van elkaar te kunnen onderscheiden. Een foto helpt daarbij. Als laatste wordt dit fotobord gebruikt om aan te geven welke Koi welke prijs heeft gewonnen. Dit bord wordt omgedraaid en aan het publiek getoond. Overigens was deze Koi2000 show, de eerste waar het gebruik van de polaroid is afgeschaft en er gebruik werd gemaakt van een spiegelreflex. De prijzen werden ook niet gestickerd, maar onder de betreffende Koi vermeld en uitgeprint.
In dit volgende filmpje zie je wederom een aantal Koi die worden gebenched. Dit filmpje toont ons goed hoe voorzichtig degene die het schepnet hanteert te werk gaat. Het schepnet wordt slechts op een langzame manier door de bak bewogen en de Koi wordt altijd van onderen opgetild en niet vanaf de zijkant. Op deze manier worden zoveel mogelijk de risico’s om een Koi tussen het net en de rand van de bak te situeren, waardoor de Koi beschadigingen kan oplopen, voorkomen. Een tweede en zeer belangrijk aspect is dat de opschepper eigenlijk helemaal niet ‘schept’! Met andere woorden, de Koi wordt niet uit het water getild met behulp van het schepnet. De Koi wordt slechts begeleid naar de meetbak. Scheppen brengt onredelijk veel risico’s met zich mee. De vis kan gaan spartelen en zich beschadigen aan de randen van het schepnet en tevens verhoog je de kans dat haar vinnen in het netstructuur verstrikt kunnen raken, scheuren of breken aanzienlijk. Ook schubverlies wordt in de hand gewerkt door de Koi daadwerkelijk van het water te liften. De meetbak wordt door de handler netjes ondergedompeld. Deze bak heeft nogal een rand aan de bovenzijde. Het is daarom zaak de Koi vrij baan te geven om de bak in te zwemmen. Wanneer de Koi op het laatste besluit toch niet mee te werken, worden er geen onverhoopte acties of capriolen uitgehaald. Laat je de Koi rustig gaan en probeer je het van vooraf aan opnieuw. Het Benching Team is zich welbewust van het feit dat op dat moment de verantwoordelijkheid van de vissen van een ander aan hun is toevertrouwd. Hier dient ze delicaat mee om te gaan, hetgeen een voortdurende concentratie vergt.
En het houdt niet op met de belangrijke aspecten van het benchen van Koi. Dat komt simpelweg omdat elke handeling die je met de Koi doet, er één is die er toe doet. Elke verslapping, onoplettendheid of roekeloosheid kan leiden tot beschadiging van de vis. Maar dit hoeft niet altijd op directe wijze te zijn. Bij elke Koi die gebenched wordt, zie je Kieron Burns de vis niet alleen meten in de bak. Hij kijkt er eens enkele seconden naar en kantelt de vis voorzichtig om de zij- en onderkant ook eens te inspecteren. De hoofdreden hiervan is het onderkennen van wondjes, beschadigingen, infecties of andere uiterlijk zichtbare mankementen die de gezondheid van de Koi- en die van anderen negatief kan beïnvloeden. De gezondheid en de conditie van de vis gaat immers voor alles. Natuurlijk kun je niet alles zien, maar er mag dan ook van de deelnemer verwacht dat hij zelf zijn vissen op gezondheid controleert en dat hij geen zieke vissen meeneemt naar de show. Maar het is niet om de deelnemer te controleren, want als er al sprake is van een beschadiging dan komt dit vaak door transport. Van het geconstateerde wordt aantekening gemaakt om mee te kunnen nemen in een jurering. lichte beschadigingen of fouten worden alleen meegenomen in de jurering wanneer de overige kenmerken van de Koi niet meteen uitsluitsel kunnen bieden. Een niet perfecte Koi is dus niet op voorhand al benadeeld. Wanneer er duidelijk een beschadiging of verwonding waar wordt genomen die niet miniem is, zal het Benching Team een Koi Dokter vragen om naar de vis te kijken. Deze stelt vervolgens vast in welke conditie de Koi verkeerd, van welke ernst er sprake is, of de Koi behandeling nodig heeft en of de Koi al dan niet uitgesloten wordt van deelname.
Op het einde van voorgaande film kun je uitstekend zien hoe er een Kinrin (gouden reflectie) Kohaku wordt geschept in afwachting van Kieron om hem onder handen te nemen. Op de film zijn enkele lichtere delen te zien in het hi. Als de Koi vervolgens wordt gemeten, zie je dat Kieron de Koi bevoeld ter hoogte van deze lichtere delen. De deelnemer hoor je dan reeds zeggen dat de Koi zo een vier weken geleden wat schubben is kwijtgeraakt waarop Kieron bevestigd dat hij dit kan voelen. Wat Kieron probeerde te voelen was of er in de eerste plaats weer een schub was terug gegroeid en of deze misschien wel niet open stond, waardoor infecties de kans hebben toe te slaan. Het bracht in dit geval geen onoverkomelijke problemen met zich mee. De eigenaar van deze vis spraken wij op de zondag nog even. Hij vroeg ons hoe lang het zou duren voordat de schubben van een Koi terug groeien. In een eerdere blog omtrent de schubben van een Karper als model in botonderzoek heb je reeds kunnen lezen dat het regeneratievermogen van de karper uitstekend is en dat een schub, onder de juiste omstandigheden, binnen 30 dagen in zijn geheel terug kan groeien! En dat voor eigenlijk een stukje heus bot. Buitengewoon. Het pigment is een heel ander verhaal en heeft te maken met meerdere factoren als de genen, leeftijd en omgeving. Het eventuele Kinginrin op een verloren schub zal waarschijnlijk niet meer terug komen daar deze iridoforen (receptoren voor glans en reflectie) zich enkel in de bovenste lagen van de huid van de Koi bevinden. Op het filmpje zie te uiteindelijk ook nog hoe de schepper netjes anticipeert op het geconstateerde door Kieron. Hij laat de Koi even weer zwemmen en niet onnodig lang in het schepnet.
‘ … Het blijft dus vooral Mensenwerk’
In onderstaande laatste film kun je zien hoe alles tezamen komt bij het benchen. Prachtig om te zien is het feit dat de logger, Arthur, alle vele jaren een gewaardeerde vrijwilliger op de NKVD, die dus alles netjes notuleert, alles herhaalt dat Kieron zegt en daarmee bevestigd. Op die manier wordt weer de kans op misvatting voorkomen. Je hoort Arthur dan zeggen ‘ Kawarimono’ , terwijl Kieron zei ‘Hikari Moyo’. Dit wordt opgemerkt en hersteld met een lach, de mannen hebben er zeker lol in. Bij deze grotere Koi, die toebehoren aan Ed Verhoeve, die tevens werd uitgeroepen tot Beste Hobbyist van Nederland, is het nog meer van belang om voorzichtig te zijn. Veel meer dan de kleinere exemplaren kan een plotselinge reactie van een Koi van formaat desastreuze gevolgen hebben. De kracht waarmee een dergelijke Koi druk uit kan oefenen op zijn fysiek mag niet onderschat worden. Voorzichtigheid is dus geboden.
Prachtig is het wanneer je ook nog eens wijzer kunt worden tijdens het benchen. De eigenaar vraagt op een gegeven moment aan Kieron of hij misschien kan zeggen of hij te maken heeft met een Kikusui of een Doitsu Kohaku. Kieron kijkt, denkt en spreekt dan uit dat het vermoedelijk om een Kikusui gaat, hetgeen duidelijk te zien is aan de laterale patronen die nagelaten zijn door de Shusui, een voorouder van de Kikusui. Een Kohaku zal meer een stappenpatroon hebben. Ook de kleur van het oranje is tyoisch voor een Kikusui. Als Kieron dan moeite heeft om de vis te meten omdat de Koi met de neus de verkeerde kant op ligt, kantelt hij de bak en helpt degene met het schepnet hem rustig om de Koi andersom de bak in te krijgen. Geduld is de grootste deugd die deze mannen kunnen hebben en dat laten ze zien.
Wanneer een Koi wat wild is draait Kieron deze Koi eens rustig een aantal keren rond, waardoor de Koi wat rustiger wordt. Als er twijfel onstaat bij het meten vragen ze om een Second Oppinion. En zelfs dan wordt er nog wel eens een fout gemaakt, je hebt immers te maken met levende dieren. Tijdens de show zien we een jurylid een hermeting aanvragen. De asagi, die tot op dat moment nog in size 4 participeert, wordt vervolgens hermeten en alsnog in size 5 geplaatst. Die call was juist. De staartvin stak met enkele millimeters voorbij de size lijn. Het blijft dus vooral mensenwerk, maar wel een werkje met zeer veel charme. Ik hoop dat je op deze wijze iets meer inzicht hebt gekregen in wat er zoals bij komt kijken om Koi te benchen, een activiteit die sterk ondergewaardeerd wordt. Bij deze wil ik dan ook het Benching Team tijdens de NKVD10 bedanken voor hun voorzichtigheid; teamwork, geduld en de vele liefde voor onze Koi.
