“Koi houden is water houden” is een veelgehoorde term in onze scene. Tijdens mijn zoektocht over social media en de diverse fora, merk ik echter dat de vraag “wat is nou goed water voor mijn Koi?” vraagtekens oproept bij veel collega-hobbyisten.
In deel 1 van dit tweeluik “Watermanagement in een notendop” heb ik daarom, zonder al te veel scheikundige termen, de eerste belangrijke parameters behandeld. In deel 2 van dit tweeluik komen de overige parameters aan bod. Te beginnen met de zuurgraad van het water; de pH.
“Koi houden is water houden” is een veelgehoorde term in onze scene.
Voor Koi is de optimale waarde om te ontwikkelen een neutrale waarde van 7,0. Om deze waarde te bereiken en belangrijker nog: te houden, is een best lastige opgave. Om een gezond leefmilieu voor de Koi te creëren, is een lage pH geen pré. Veel belangrijker is het om de zuurgraad zo stabiel mogelijk te houden. Doordat de pH-schaal logaritmisch is, is een pH van 7 maar liefst 10 keer zo zuur als een pH van 8. Deze verschillen kunnen Koi slecht verdragen en daarom is stabiliteit zo belangrijk. Een voor Koi optimale pH ligt overigens tussen de 7,0 en 8,0.
De optimale zuurgraad voor Koi ligt tussen de 7 en 8. Neutraal tot licht basisch dus. Een stabiele pH is echter het meest belangrijk
Buiten bovengenoemde waarden zijn er nog een aantal andere parameters welke belangrijk zijn om in de gaten te houden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de temperatuur. Een Koi is dan wel koudbloedig en neemt de temperatuur aan van zijn of haar omgeving, maar dit heeft uiteraard grenzen.
Wordt de vijvertemperatuur veel lager dan zo’n 3 of 4 graden Celsius, zal de Koi in “overlevingsmodus” gaan om zichzelf te beschermen. De niet-vitale organen en functies worden uitgeschakeld om de koude te overleven en de vissen zullen directe of indirecte schade oplopen.
De zogenaamde “voorjaarsproblemen” waar vaak van gesproken wordt, worden meestal al in het najaar of winter veroorzaakt, doordat de Koi niet goed de winter in gaan of weerstand verspelen doordat ze continue moeten strijden tegen een slechte waterkwaliteit of temperatuur.
De zogenaamde “voorjaarsproblemen” worden meestal al in het najaar of winter veroorzaakt
Duidelijk is dat dit geen goede situatie is voor de Koi, veel beter is het om de temperatuur aanvaardbaar te houden op zo’n 6 graden Celsius minimaal. Voor deze waarde geldt net zoals bij de pH: stabiliteit is erg belangrijk. Probeer temperatuurschommelingen zoveel mogelijk te voorkomen. Dit kun je natuurlijk bewerkstelligen door een verwarming op te nemen in het systeem, maar dit is toch weer een extra kostenpost. Het bouwen van een deugdelijke winterkap, volstaat in de meeste gevallen ook om de temperatuur aanvaardbaar te houden.
Een degelijke overkapping voorkomt extreem afkoelen en temperatuurschommelingen van het vijverwater (foto: PB Aluminium, www.vijveroverkappingen.nl)
Een laatste waarde welke in de gaten gehouden kan worden is Nitraat, oftewel NO3. Nitraat is een restproduct van het nitrificatieproces in het filter. Meet je dus Nitraat, dan weet je dat het filter zijn werk aan het doen is. Een verhoogde waarde is niet schadelijk voor Koi, echter werken hoge waarden groeiremmend op voornamelijk jonge Koi. Probeer de Nitraatwaarde daarom lager te houden dan 80mg/l. Het verlagen van Nitraat is gemakkelijk: water verversen!
Het Nitraatgehalte van de vijver kan naast het verversen van water overigens ook verlaagd worden door toepassing van een plantenfilter. Een plantenfilter kan, buiten dat de weelderige plantengroei in dergelijke filters er vaak schitterend uitziet en een hoop extra leven in de tuin haalt, bijdragen aan betere waterwaarden.
Echter kan een plantenfilter zich ook “tegen je keren” en veranderen in een bacteriële tijdbom. Let er daarom bij de aanleg op dat het plantenfilter echt brandschoon gemaakt kan worden en er zich geen dode zones in bevinden, waardoor bacterieel gespuis kans krijgt om vat te krijgen op de vijver en haar kostbare bewoners.
Een plantenfilter kan een aanwinst in de tuin zijn door de uitbundige groei en bloei, om problemen te voorkomen is een goede aanleg echter erg belangrijk.
Tot slot hebben we in de testkits vaak nog testsets voor GH (gezamenlijke hardheid) en PO3 (fosfaat) zitten.
Voor Koivijvers zijn deze in principe niet heel erg van belang, al zou ik aanbevelen de GH zo laag mogelijk te houden gezien dit beter is voor de ontwikkeling van de Koi (met name voor de huid), maar zonder het gebruik van een ontharder of omgekeerde osmose is het beïnvloeden van GH nagenoeg onmogelijk dus dit laten we voor nu buiten beschouwing.
Wat ik overigens altijd mis in de druppeltestsetjes van de gerenommeerde merken, is de parameter zuurstof (O2). Gezien al het leven afhankelijk is van zuurstof, zou je deze toch ook verwachten in een dergelijk koffertje?! Mij is nog niet helemaal duidelijk waarom deze er niet in zitten. Wellicht uit kostentechnisch oogpunt of het feit dat zuurstoftestsets relatief snel onbetrouwbaarder worden? Wie het weet mag het me zeggen…
De testjes zijn overigens wel gewoon “los” te verkrijgen, dus wanneer je een indicatie van het zuurstofgehalte van het vijverwater wilt kun je deze altijd aanschaffen.
Voor de doorsnee vijveraar vind ik het testen van de parameter zuurstof niet echt een pré; wanneer je zorgt voor een goede beluchting van de vijver, zal het zuurstofgehalte doorgaans voldoende zijn. Denk er wel om dat warmer vijverwater minder zuurstof kan bevatten dan koud water. Schroef daarom bij hogere temperaturen de luchttoevoer wat op, om het water goed te beluchten en daarmee de zuurstofopname te verbeteren.
Uiteindelijk hebben we allemaal één gezamenlijk doel, namelijk het gezond houden van onze geliefde Koi!
Nu ik dit blog aan het schrijven ben, begin ik me meer-en-meer te beseffen hoe lastig het is om uit te leggen wat nou goed vijvermanagement is zonder al te veel te verzanden in lastige scheikundige termen en onderhoud theorieën. Nóg moeilijker wordt het als het “verhaal” op social media wordt geplaatst en er een discussie over ontstaat. Vele meningen passeren de revue en soms ontsporen discussies volledig door te ver uiteen liggende standpunten. Beginnende- of minder doorgewinterde hobbyisten zien door alle, vaak subjectieve, info door de bomen het bos niet meer en gaan experimenteren. Met soms desastreuze gevolgen… Nóg ziekere of dode Koi, enthousiasme voor de hobby kwijt tot zelfs stoppen met de hobby.
Eeuwig zonde… uiteindelijk hebben we allemaal één gezamenlijk doel, namelijk het gezond houden van onze geliefde Koi! (en daarmee lol houden in de hobby natuurlijk!)
Gezonde en levendige Koi, hier doen we het uiteindelijk allemaal voor!
Uiteraard leiden ook in de Koihobby vele wegen naar Rome, maar als iedere hobbyist zich nou in beginsel aan de volgende basisregels houdt, namelijk:
- Goed en voldoende verversen, óók in de winter (10/15% per week is een mooie richtlijn)
- Filter nooit uitzetten in de winter!
- Houd de vijver schoon en hygiënisch
- Voldoende beluchten
- Let op het gedrag van de Koi, maar vaar hier niet blind op. Vaak als je iets ziet aan de Koi, ben je te laat met handelen en loop je al achter de feiten aan.
- Ga niet te pas en te onpas allerlei “wondermiddeltjes” toevoegen aan het vijverwater, dit kost vaak meer dan het uiteindelijk oplevert. (Schoon water is HET wondermiddel ;))
- Periodiek waterwaarden meten, want: Meten is weten
Dan zijn we met zijn allen al een heel eind op de goede weg!
Meten is weten!
Ik hoop dat ik met dit verhaal de hobbyisten die zich herkennen in dit verhaal een klein beetje de goede richting in heb geduwd en zij in het vervolg iets geruster kunnen vijveren zonder al te veel problemen!
Een zeer succesvol Koiseizoen toegewenst allemaal!
Mocht je na dit verhaal geïnteresseerd zijn geraakt in verdere verdieping voor wat betreft waterkwaliteit? Volg dan eens een dagcursus bij bijvoorbeeld Nishikigoi Vereniging Nederland… (www.nvn-koi.nl)
