Doen Koi wel eens een dutje?
In mijn vijver ligt geen dekbedje of staat er een stretcher op de bodem. Koi gaan er in ieder geval niet bij liggen. We kunnen dus niet zien of Koi slapen, maar slapen Koi wel eens? Naar aanleiding van een vissig gesprek met de hoofdredactrice van het recent gepubliceerde “Overal(l) Vendrigs”, werd mij het vuur aan de schenen gelegd met fundamentele vraagstukken over de pisces. Uit het spervuur aan vragen zal ik de eerste zo goed als mogelijk proberen toe te lichten. Deze luidt: Slapen vissen?
Vissen hebben geen oogleden en ook geen neocortex
Om deze vraag te kunnen beantwoorden, is het belangrijk om eerst te definiëren wat slaap nu precies inhoudt. Bij vogels en zoogdieren wordt slaap gedefinieerd als sluiting van de ogen en de aanwezigheid van bijvoorbeeld zintuiglijke waarnemingen of bewuste bewegingen. Bij zoogdieren is de neocortex hier vooral verantwoordelijk voor.
Vissen hebben geen oogleden en ook geen neocortex en zodoende is het niet zo eenvoudig om te concluderen of bepaalde vissoorten nu slapen of niet.
Sommige vissoorten welke altijd in scholen leven of constant zwemmen (vanwege de noodzaak om de kieuwen te ventileren), worden ervan verdacht nooit te slapen. Daarnaast bestaat er ook twijfel bij blinde vissoorten welke in grotten leven. Er zijn meer dan 30.000 verschillende vissoorten en maar bij een handvol is onderzoek gedaan naar hun slaapgedrag. Op basis van gedragsonderzoek om slaap te definiëren (op basis van de definitie slaap bij zoogdieren en vogels), kan je stellen dat de zebravis, tilapia, zeelt, bruine dwergmeerval en zwelhaai hiervoor in aanmerking komen, omdat zij in de nacht (of overdag in het geval van de zwelhaai) bewegingsloos en niet of nauwelijks reageren op stimuli. Aan de andere kant is er nog volop onderzoek nodig om meerdere soorten te onderzoeken en simpelweg de term slaap te definiëren bij vissen.
Lees ook: Een gewaarschuwd Koikichi telt voor twee! (slaapziekte bij Koi)
We kunnen de vraag dus niet op basis van de wetenschap beantwoorden. Wat Koi meer lijken te doen is rusten, niet te verwarren met de verminderde activiteit als gevolg van een lager metabolisme bij lagere temperaturen.
