De liefde voor onze hobby gaat ver. Eenmaal bezeten door de Koi, leggen we een vijver aan die tegemoet komt aan al de wensen die onze juwelen behoeven. We schaffen een expensief filter aan en verdiepen ons in fora en lectuur tot de wederhelft ons eraan herinnert dat ook zij nog enige aandacht behoeft. We zorgen ervoor dat onze vissen de juiste voedingstoffen binnenkrijgen en geraken, zonder dat we het zelf direct doorhebben, meer en meer verweven met de Japanse cultuur en al haar gebruiken. We zetten een bonsai of een Japanse lantaarn op de rand van de vijver en creëren al doende een wereld voor onze Koi en stiekem ook voor onszelf. Het geeft ons de mogelijkheid ons temidden van de dagelijkse hectiek te verliezen in de sierlijkheid en mystiek van een Japanse tuin. De tuin versterkt de kleur van de Koi en de Koi versterkt de soberheid van de tuin. We wanen ons als één met deze wereld die wij zo benijden.
Een Japanse tuin is echter meer dan alleen een verzameling van elementen die wij ‘mooi’ vinden. De Japanse tuinarchitectuur herbergt een schat aan kennis, geschiedenis en symboliek, waarin alles er eigenlijk toe doet. Oorspronkelijk waren de Japanse tuinen een afspie-geling van een bepaalde maatschappelijke periode. In de tegenwoordige tijd meer van de lifestyle van de eigenaar. Evenals kleding, sieraden, een huis en een auto vertelt de inrichting van een tuin veel over de persoonlijkheid van de eigenaar. Een Japanse tuin is vaak de blauwdruk van een compleet landschap. Niet letterlijk genomen uiteraard, echter de essentie ervan blijft onaangetast. Het creëren van een Japanse tuin is een vorm van kunst. RUST, EENVOUD, BALANS en RUIMTE, dat zijn de kenmerken van een Japanse tuin. Om al wat telt in de Japanse tuin hier uiteen te zetten, gaat een brug te ver. Liever nemen we de mogelijkheid om je voor te gaan in slechts enkele metaforische elementen, die garant staan voor een waardige representatie van de sym- boliek in de Japanse tuin. Hoewel er een schat aan symbolen bestaat in de vorm van planten en menselijke creaties of tradities, vormen stenen de basis van de Japanse tuin.
Stenen zijn dus de basis van een Japanse tuin. Ken je een tuin zonder stenen? Wij ook niet. De basis dus. Als de basis al niet klopt, dan kun je de rest ook vergeten. Stenen laten zien waar géén balans is. Waar de balans ontbreekt, waar energie wegvloeit. Daar waar evenwicht heerst, blijft energie behouden of wordt ze zelfs gevoed. Dat is de overeenkomst tussen de Japanse tuin en de emoties en gevoelens die wij mensen kennen. Wanneer heeft alles zijn juiste plek gekregen, wanneer staat alles in onderlinge ba- lans, waar zit beweging of staat alles stil, op welke plek is nog ruimte? Je begrijpt het al. De kunst van het plaatsen van stenen, teneinde de vier eerder genoemde basiselementen te laten voortbestaan, heeft meer voeten in de aarde dan men in eerste instantie zou denken. Eenduidige richtlijnen om tot een welslagen te komen zijn er niet. Het gaat om een gevoel, de rust en de balans die moet worden uitgestraald.
Hoe kun je aan dat alles op een duidelijke en eenvoudige manier vormgeven? Wel, door het gewoon te doen! Wat in ieder geval kan worden gesteld, is dat er altijd gebruik dient te worden gemaakt van ongelijkbenige driehoeken bij het plaatsen van de stenen. Duidelijkere richtlijnen zijn echter niet voorhanden. Er zijn mensen die de tuinen van Anja herkennen aan de manier waarop zij haar stenen plaatst. Een zen-meester heeft haar ooit eens uitgelegd dat elk wezen en elke materie een eigen unieke uitstraling heeft. Zo ook stenen, en om die uitstraling gaat het in de tuin. Hierdoor wordt van belang waar een steen in de tuin wordt gepositioneerd. Hoe leg je de steen zo neer dat deze een onderdeel wordt van het geheel? Dat alles met andere woorden in balans is? Een delicate zaak. Immers, een slechte compositie van de stenen brengt ongeluk aan de ontwerper! De stenen die Anja gebruikt zijn altijd stenen die van oorsprong uit de regio komen, zoals bijvoorbeeld maaskeien. Een traditionele Japanse ishi-wo-tatsu (tuinenbouwer)  gebruikt eveneens uitsluitend stenen die aan de streek zijn gebonden. Stenen staan voor oudheid en geven ook direct een gevoel van leeftijd in een tuin, ook al is deze pas kort geleden aangelegd.
fotografie: Dennis Barten
