Laat het nieuwe Koi seizoen maar beginnen
Hoewel het buiten lijkt alsof de herfst haar intrede heeft gedaan, bewijzen de eerste opkomende krokussen en winterklokjes dat de lente in zicht is. De temperatuur buiten neemt toe, en daarmee ook de temperatuur van onze vijvers. Laat het nieuwe Koi seizoen maar beginnen.
De uitdagende lente
De lente is voor de Koi vijver een uitdagend seizoen. De temperatuur van de vijver neemt toe, waardoor de Koi actiever worden en wel weer wat te eten lusten. Tegelijkertijd worden ook de eventuele parasieten op de Koi weer actiever en gaan onze Koi weer lastigvallen. Het immuunsysteem van de Koi komt echter later op gang dan dat de parasieten actief worden, dus is het zaak de Koi goed in de gaten te houden en tijdig een voorjaarscheck op parasieten te doen. Deze balans tussen Koi en parasiet in het voorjaar kan ook nog eens beïnvloed worden door wat er in onze filters gebeurd, of beter gezegd: wat er nog niet zo goed gebeurd.
In het voorjaar kunnen de nitrificerende bacteriën de ammoniakproductie niet altijd bijbenen
In onze biologische filter zorgen nitrificerende bacteriën voor het omzetten van het door de Koi geproduceerde ammoniak tot nitriet (nitrosomonas), en van nitriet tot nitraat (nitrospira) (zie voor meer informatie ook de blogs van Marco Zegers: ‘Biofilm en onderzoek’ en ‘Bacterieleven in de vijverfilter’). Ze zijn dus onmisbaar. Maar deze bacteriën gedijen niet zo goed bij lage temperaturen, waardoor het zou kunnen gebeurden dat de Koi weer flink actief worden, meer eten en weer meer ammoniak produceren, maar dat de bacteriën dit niet bij kunnen benen. Een ammoniakpiek ligt dan op de loer, wat de Koi dan ook weer gevoeliger maakt voor de parasieten. Al met al een complex systeem, waar we goed op moeten letten in het voorjaar.
Gevoelige nitrificerende bacteriën
Maar even terug naar de nitrificerende bacteriën in onze biologische filters. We weten dat deze minder goed hun werk doen bij lage temperaturen, maar waar zijn deze mini-fabriekjes nog meer gevoelig voor. Hoe kunnen we naast onze Koi goed zorgen voor onze bacteriën? Een aantal feiten op een rijtje:
- Temperatuur: Nitrificerende bacteriën kunnen gedijen bij een grote range aan temperatuur, maar de effectiveit van omzetting van ammoniak en nitriet wordt toch een stuk minder bij lage temperaturen.
- Zuurstof: Voldoende zuurstof is erg belangrijk voor de bacteriën, want bij te weinig zuurstof zal hun werking verminderd zijn. Belangrijk om hierbij te weten is dat vervuiling van de filter (door organisch afval) kan bijdragen aan vermindering van de hoeveelheid zuurstof voor nitrificerende bacteriën. Dat komt omdat dan als eerste stap het organisch afval in de filter wordt afgebroken door zogeheten heterotrofe bacteriën. Deze gebruiken ook zuurstof en kunnen dit dan voor de neus van de nitrificerende bacteriën wegkapen. Als het probleem te groot wordt, kan dit leiden tot een verminderde nitrificatie. Overigens kunnen heterotrofe bacteriën ook optreden als nitrificerende bacteriën, maar daarover wellicht meer in een andere blog.
- pH: De optimale pH waaronder de nitrificerende bacteriën het meest effectief zijn, ligt ergens tussen de 6 en 9. Vanwege de pH eisen van onze Koi, is dit vaak geen probleem. Maar net als onze Koi zijn ook de bacteriën gevoelig voor pH schommelingen. Bij snelle pH veranderingen van 0.5 tot 1.0 gaat de effectiviteit flink omlaag, totdat de bacteriën zijn aangepast aan de nieuwe pH.
- Concentraties ammoniak en nitriet: Nitrificerende bacteriën zijn zelf ook gevoelig voor hoge concentraties ammoniak en nitriet. Wanneer deze te hoog zijn, werken ze een stuk minder efficiënt. Ze kunnen zich hier wel aan aanpassen, maar daar gaat dan (voor onze Koi) kostbare tijd aan voorbij. Gelukkig is het zo dat de concentraties waar de bacteriën gevoelig voor zijn hoger liggen dan die waar onze Koi gevoelig voor zijn. Dus voordat de bacteriën er aan onder door gaan, hebben we als hobbyist al actie ondernomen om onze Koi te beschermen.
- Licht: Nitrificerende bacteriën zijn erg gevoelig voor licht. Bij minder dan 1% zonlicht, hebben ze al een verminderde werking. So, keep them in the dark.
Er zijn nog meer factoren die van invloed kunnen zijn op de werking van nitrificerende bacteriën, die ook grotendeels te maken hebben met het ontwerp van de filter en het gekozen materiaal voor hechting van bacteriën en het vormen van de biofilm. Omdat het lastig is te bepalen wat voor de factoren optimaal is, zijn ze niet in het rijtje opgenomen.
Belangrijk is je filter goed in de gaten te houden
Meest belangrijk is om je bewust te zijn van bovenstaande factoren en deze in de gaten te houden. Wie denkt dat we alleen Koi hobbyisten zijn heeft het echter mis, we moeten ook een flinke kolonie bacteriën tevreden houden.
