Regelmatig komen er vragen binnen of een Koi nu een gewone karper is of toch een geheel aparte soort is. Hoe zit dat nu precies? En hoe verhouden al die verschillende karpers die tegenwoordig in onze vijvers zwemmen zich tot elkaar? Welke eigenschappen zijn van belang om rekening mee te houden in de vijver?
Allereerst is het handig om eens op een rijtje te zetten welke soorten er rondzwemmen in onze vijvers. De term karper wordt namelijk voor zowel de soort als voor de familie (karperachtigen) gebruikt. Dat kan tot verwarring leiden natuurlijk. Als soort kunnen alle leden van het geslacht Cyprinus genoemd worden. Deze soorten lijken qua uiterlijk erg veel op elkaar maar op genetisch niveau zijn er dmv DNA-analyse verschillen aangetoond. Zowel in Europa als Azië is hier onderzoek naar gedaan en de conclusies zijn vooralsnog niet echt eenduidig. In een onlangs verschenen rapport van Sportvisserij.
Nederland is op basis van enkele onderzoeken geconcludeerd dat alle soorten die onder het geslacht Cyprinus vallen terug te voeren zijn tot varianten van de zelfde soort,namelijk Cyprinus carpio! Echter beweren andere onderzoekers stellig dat de karpers die bijvoorbeeld in Japan gekweekt worden wel degelijk een andere soort is.
Dit is dan ook gebaseerd op een zelfde soort DNA-analyse. Blijkbaar worden er binnen en tussen karperpopulaties genetische verschillen gevonden waarbij het arbitrair blijft of die verschillen groot genoeg zijn om ze verschillende soorten te noemen. In een latere blog zal ik nog enkele opmerkelijke bevindingen uit het rapport van Sportvisserij Nederland bespreken met betrekking op Koi.
In Japan zijn gekleurde karpers geselecteerd om als siervis te dienen
In Europa en Azië worden karpers al honderden jaren gekweekt voor consumptie. De mens heeft zodoende een belangrijk aandeel gehad in de verspreiding hiervan. In Japan zijn gekleurde karpers (tegenwoordig beschouwd als Cyprinus rubrofuscus) geselecteerd om als siervis te dienen, terwijl in Europa exemplaren (van Cyprinus carpio) met een hoge rug en zogenaamde spiegelschubben apart zijn doorgekweekt. En of het nu twee soorten zijn of niet, de gekleurde karpers en spiegelkarpers brengen veel en vruchtbare nakomelingen voort wanneer ze gekruist worden. Dit zijn namelijk alle doitsu varieteiten! Zie hier een filmpje van verschillende karpervormen.
In ieder geval kun je deze schubkarpers, spiegelkarpers en Koi de echte karpers noemen, die wel duidelijk verschillen van andere geslachten binnen de familie karperachtigen. Denk hier aan de verschillende kroeskarpersoorten, graskarpers, zilverkarpers en grootkopkarpers. Veel andere soorten als voorns en brasems vallen ook onder de karperachtigen maar hier hebben we uiteraard geen last van naamsverwarringen.
Hoe kun je nu zien dat het geen echte karpers zijn, ondanks de overeenkomsten? Qua uiterlijk zie je hier namelijk wel duidelijke verschillen. Ook qua levenswijze verschillen ze vaak. Kroeskarpers bijvoorbeeld zijn veel gedrongener van bouw, zijdelings meer afgeplat en hebben geen baarddraden. Alle geslachten van Carassius vallen hieronder, de bekendste soort is natuurlijk de goudvis (Carassius auratus). Ze staan genetisch wel dichter bij de echte karpers dan bijvoorbeeld graskarper en zilverkarper. Laatstgenoemden vormen samen met de grootkopkarper een groep die duidelijk minder verwant is aan de echte karpers. Qua uiterlijk zijn ze meer gestroomlijnd en de bekken zijn duidelijk anders. Meer geschikt om planten te eten of juist plankton uit het water te filteren.
Wanneer je deze soorten in de vijver houdt zullen soorten die nauw aan elkaar verwant zijn wat beter te combineren zijn. Qua voer, voermethode en onderhoud zijn verwante soorten makkelijker op elkaar af te stemmen. Het is wel zo dat de meer doorgekweekte varieteiten meer zorg nodig hebben dan de wildtype exemplaren.
Wilde karpers hebben over het algemeen een beter immuun systeem dan Koi
Dit wordt duidelijk wanneer er gewone schub- en spiegelkarpers worden gehouden met Koi in een vijver. In principe zijn het allemaal dezelfde soort maar toch zie je verschillen in gedrag. Wilde karpers hebben over het algemeen een beter immuun systeem dan Koi. Dus wanneer de waterkwaliteit minder goed wordt zal dat in de regel sneller te zien zijn bij de Koi. Elke invloed die een negatief effect heeft op de vis kan daar in principe voor genoemd worden. In principe zijn veel eigenschappen van een wilde karper aanwezig in een Koi maar door selectie verzwakt.
In een vijver is het ook maar beperkt mogelijk om de natuurlijke habitat van karpers na te bootsen
Het is nog steeds een sterke vis die veel kan hebben en natuurlijk gedrag vertoont. Grondelen in de bodem, paaigedrag of lekker opwarmen op een beschutte plek in de zon bijvoorbeeld . Maar gewoon wat minder dan een wilde karper. In een vijver is het ook maar beperkt mogelijk om de natuurlijke habitat van karpers na te bootsen: langzaam stromende rivieren met aangrenzende meren en uiterwaarden. Zolang de waterkwalteit in orde is (dwz. gunstig voor het welzijn van Koi) en de vissen in goede conditie zijn hoeft er niet extra rekening gehouden worden met het feit dat Koi zo ver zijn doorgekweekt.
Foto Karpers; Aquavo.nl
1 reactie
Zolang ze onderling voort kunnen planten en vruchtbare nakomelingen krijgen is er biologisch gezien sprake van één soort.