Kennis als motor voor de allround hobbyist

Maximaal vijveren met minimale ergernis en kosten, dat is denk ik toch wel de tendens anno 2012. Zeker nu we met ons allen minder te besteden hebben, maar toch het rustieke van een koivijver willen behouden om het hoofd eens leeg te kunnen maken en even niet te hoeven denken aan de dagelijkse beslommeringen.

Een koivijver mag je denk ik toch wel zien als een maatpak, dat afgestemd dient te zijn op het budget, de levensstijl, de verwachtingen en wensen van de eigenaar.

Het is voor de beginnende hobbyist economisch gezien wellicht het minst aantrekkelijk om met een hobby te beginnen, die naar gelang vallen en opstaan, toch een boel leergeld kost. Gelukkig was er nog nooit zoveel info beschikbaar als tegenwoordig, waardoor de hedendaagse leercurve steiler is dan ooit tevoren, mits natuurlijk de tijd wordt genomen om relevante info op te nemen en dan met nadruk op het woord relevant. Er is zoveel informatie beschikbaar, dat beginners vaak door de bomen het bos niet meer zien. Zeker op koifora, waar de meningen onder het brede scala aan hobbyisten sterk kunnen verschillen. Wat is het beste filter? Wat zijn de beste afmetingen van de vijver? Welke pomp moet ik gebruiken? Moet ik bij 6 graden Celsius nog wel doorvoeren en met wheatgerm of toch een voertje met nog best wat aquatische eiwitten? Het maakt deze mooie, maar toch soms best ingewikkelde hobby er niet gemakkelijker op.

Dealers maken graag gebruik van deze vragen om hun waar uit de winkel te krijgen, dat moet ook, anders geen brood op de plank. Helaas gaan hobbyisten dan vaak naar huis met een systeem die qua benodigd onderhoudsregime en potentieel toch vaak niet streeft met de vooraf gestelde verwachtingen. Ikzelf vind een koivijver toch iets persoonlijks, dat niet te standaardiseren valt met standaard filtersets op druk of, meerkamerfilters plus aangeplakte emmer. Een koivijver mag je denk ik toch wel zien als een maatpak, dat afgestemd dient te zijn op het budget, de levensstijl, de verwachtingen en wensen van de eigenaar. Ik vind het dan ook van primair belang dat de hobbyist zichzelf eerst afvraagt wat voor vijver gewenst is. Gaan we met de vissen naar shows, of willen we enkel een mooi kleurenspektakel in de tuin? Wat is het primaire- en het maandelijks lopende budget? Is er tijd om het filter gedurende de zomer om de dag te spoelen, of toch maar eens in de week? Gaan we tosai kopen van de auction, of gaan we voor kleine nisai mannetjes?

Naar mijn ervaring levert de aanschaf van enkele basisboeken een brede basis voor hobbyisten om over deze vragen na te kunnen denken en een beeld te kunnen schetsen over het bovengenoemde. Nu kan een conceptbeeld worden gevormd van het soort vijver en filtersysteem, waarbij het primaire en lopende budget bepalend zullen zijn voor de schaalgrootte waarin het concept zal worden vormgegeven. Bedenk eerst wat je wilt, wat je daarvoor nodig denkt te hebben en dan wat het project mag gaan kosten. Gewapend met een pakket aan verwachtingen en wensen kan een dealer beter inspelen op de wensen van de hobbyist en de best geschikte hardware en kwaliteit koi aanbieden. De hobbyist zal dan tevreden zijn met zijn vijver  (net als een maatpak) en de dealer heeft zijn waar verkocht, ohjah, de dealer heeft tevens nog wat extra verdiend aan het boek, dat de hobbyist ervan heeft kunnen overtuigen om zijn aankopen goed te overwegen. Zo heeft door maatwerk de beginner een goede start kunnen maken en is deze niet van een koude kermis thuisgekomen, waardoor deze de dealer nog veelvuldig zal bezoeken. Ik heb het stappenplan schematisch proberen weer te geven in figuur 1. Hieruit blijkt dat het bereiken van het doel: Maximaal vijveren tegen minimale ergernis en kosten niet enkel te bereiken valt met het hebben van een systeem op maat.

Gaan we met de vissen naar shows, of willen we enkel een mooi kleurenspektakel in de tuin?

Het geheel moet natuurlijk ook gerund worden, waarbij je met een boel kennis over techniek of veel budget om showvissen te kopen niet ver zult komen als de koi gezondheidsproblemen vertonen door een nog onbekende oorzaak. Hierbij is de kunst van het brede denken in combinatie met specifieke kennis nodig om het probleem op te kunnen lossen. Hierbij kan het probleem (de legpuzzel) alleen opgelost worden als alle aspecten die bijdragen aan het probleem (alle stukjes) kunnen worden gedefinieerd. Waarna vervolgens hopelijk de bronoorzaak kan worden weggenomen en niet aan symptoombestrijding wordt gedaan.

Vaak zag ik bij huisbezoeken dat het aan de breedte bij veel hobbyisten ontbreekt en dat hierdoor fouten in het systeem zijn geslopen die van negatieve invloed bleken te zijn op het koibestand. Vaak is het euvel te wijten aan een slecht ontworpen systeem gecombineerd met het willen van teveel dingen. Je moet dan denken hobbyisten die veel geld uitgeven aan koi om mee te doen aan show`s, maar waarbij nog geen 5 kuub per uur door een 110mm drain wordt getrokken en het filter ook nog eens slecht te reinigen valt. Resultaat slechte waterkwaliteit en apathische koi bij hoge temperaturen. Ik ben  benieuwd hoe de koi zouden presteren op shows indien het systeem eens grondig onder handen zou worden genomen.

Ook sommige dealers zouden het systeemdenken wat meer mogen toepassen. Ik heb wel eens een 100 kuubs vijver bezocht waarbij netto nog geen 10 kuub per uur door het systeem gaat, let wel, een meerkamerfilter met 2 stukken Japanse mat erin. Meer filtermateriaal resulteerde in teveel drukval, waardoor het filter zou overstromen. Tijdens het bezoek telde ik negen pvc bochten van, hoe kan het ook anders, een hoek van 90 graden. In de slecht te onderhouden plantenranden bubbelden het stikstofgas en de zwavelwaterstof vrolijk naar het wateroppervlak. Wellicht vond er ook wel methanogenese plaats. Als resultaat van de slechte waterkwaliteit vertoonde de koi gezondheidsproblemen, waarna een behandeling met formaline een oplossing zou moeten vormen. Toen dit niet aansloeg werd gekozen voor kaliumpermagnaat, waarna de omliggende bewoners werden getrakteerd op een heerlijke walm formaldehyde gas. Wellicht dat het hoofdstuk parasieten behandelen van menig koiboek deze ongewenste gifgastraktatie had kunnen voorkomen.

Moraal van het verhaal: Het is denk ik handiger van alles een beetje te weten, dan van een beetje alles. In de breedte kun je zaken overzien, in de diepte kun je zaken bestuderen. Het zou denk ik het koihouden stukken aangenamer kunnen maken. Brede kennis, dat dient als een motor voor de allround hobbyist.