Om eigenlijk onbekende redenen werd ik er door aangetrokken in een winkel in Amersfoort dat ze op de plank had staan. Ik vroeg de verkoper er naar en deze vertelde mij dat het Kokeshi dolls waren. Ze zouden geluk brengen zo vertelde de man aan mij. Zoals de Koi gaat zij vergezeld van vele kleuren en een vaak schattige uitstraling.
Sinds die dag kom ik ze eigenlijk veel vaker tegen zoals dat zo vaak gaat omdat je er dan voor open staat. Maar ook schijnt het Japanse spelepopje steeds populairder te worden door de schattige intrige die het opwekt bij haar aanschouwer. Is de Kokeshi wellicht de barbie anno 2011?
‘Kokeshi hoeft zich niet te meten met het corsetmaatje van het vriendinnetje van Ken’
Een van de bekendste typen poppen die Japan heeft is ongetwijfeld de Kokeshi-pop. Ze komen oorspronkelijk uit Noord-Japan en zijn handgemaakt van hout, hebben een eenvoudige stam en een grote kop. Met een paar dun-geschilderde lijnen worden de gezichten duidelijk gemaakt. Een kenmerk van deze poppen is dat ze geen armen of benen hebben en de bodem is gemarkeerd met de ondertekening van de kunstenaar. De oorsprong en naamgeving van Kokeshi is onbekend, maar de term komt oorspronkelijk van het Sendai-dialect. Kokeshi werd voor het eerst geproduceerd door Kiji-shi (houtsnijwerkers). Inmiddels breidde technieken om deze poppen te maken uit naar andere gebieden. Er zijn drie verschillende types Kokeshi, namelijk de traditionele, creatieve en momiji dolls.
Traditionele Kokeshi:
Traditionele Kokeshi worden ook wel Dento genoemd en werden gebruikt als speelgoed voor kinderen of werden verkocht aan toeristen die de land bezochten.
Creative Kokeshi: Na de afloop van de Tweede Wereldoorlog besloten veel houtsnijwerkers Kokeshi poppen te maken die een ander vorm, ontwerp en kleur bevatten. Ook bij deze poppen zijn de armen en benen afwezig, maar ze kregen meer en meer accessoires zoals een kimono, strikspelden en aparte kapsels. De poppen zijn door verschillende kunstenaars gemaakt die ieder een ander stijl heeft. Deze komen dus niet specifiek uit een bepaalde regio.
Creative kokeshi
Momiji Dolls:
De Momiji poppen zijn pas in het jaar 2007 op de markt gebracht. Het zijn poppen gemaakt van kunststof. Zij zijn de jongere generatie van de Creative Kokeshi. Deze worden verkocht als speelgoed voor kinderen en dragen ieder een boodschap om de ontvanger geluk toe te wensen.
Door de vele verschillende vormen, kleuren en personages die een Kokeshi kan dragen is er altijd wel eentje die je aanspreekt. Anders dan een Barbie is de Kokeshi vooral gericht op kleur en schattigheid, in plaats van vrouwelijke ideaalmaten en uniformiteit. Daarmee lijkt het een opvoedkundig geschiktere pop voor de jongedame in spee die zich niet hoeft te meten met het corsetmaatje van het vriendinnetje van Ken.
Zelf vind ik ze ook best mooi en in de juiste vorm en met de juiste gedachte kan ik mij voorstellen dat een ieder deze Japanse verwezenlijking dankbaar zou ontvangen als geschenk.
2 reacties
Erg leuk stuk! ZToevallig ben ik bezig met een schilderij uit de “happy collection” waar ook een kokeshi op staat. Als deze klaar is wil ik het resultaat graag met jullie delen.
Hallo Ingo,
thx, ik ben erg benieuwd naar het resultaat wanneer gereed. Leuk dat we ons weer door eenzelfde element uit de Japanse cultuur laten inspireren. ben sowieso erg benieuwd naar de “Happy Collection”. Mail me maar wanneer je het er aan toe hebt.