Bacteriën blijven voor veel mensen mysterieuze kleine beestjes. Inmiddels weten de meeste Koihobbyisten wel dat je goede en slechte bacteriën hebt. In onze hobby zorgen de “goede” voor het afbreken van afvalstoffen. De “slechte” voor mogelijke ziektes. Het lastige van de strijd tegen slechte bacteriën (pathogenen) is dat je moet voorkomen dat je alle goede bacteriën ook om zeep helpt. Dit vanwege we de goede bacteriën zo hard nodig hebben.
Materiaal wat van vijver naar vijver gaat moet je vanwege kruisbesmetting kunnen ontsmetten. Denk hierbij ook aan een Koishow, waar ze materialen zoals meetbakken en schepnetten elke keer opnieuw ontsmetten voordat ze het voor een ander showvat weer gebruiken. Of een stekje van een mooie plant van een vreemde vijver, die je in jouw vijver wilt hebben groeien. Of het wassen van je handen, omdat je ben wezen hengelen en daarna je eigen vissen gaat voeren.
Er zijn veel producten die ontsmettend werken. Wanneer gebruik je nou iets, maar vooral ook, wanneer gebruik je nou iets niet! Oftewel de do’s and don’ts van de ontsmettingsmiddelen
Waterstofperoxide: Oxiderend product, met als voordeel dat na werking de reststoffen totaal onschadelijk zijn (water en zuurstof). Wordt over het algemeen niet gebruikt voor het ontsmetten van materialen. Wel voor wondjes. Ook ontkleuren van water is een toepassing van waterstofperoxide.
Alcohol: Een goede ontsmetter. Meestal zitten er meerdere alcoholen in één product: ethanol, methanol, isopropanol. In onze alcoholische drank zit alleen ethanol. De andere alcoholen zijn giftig. Als je een ontsmettingsmiddel koopt mag je deze dus nooit drinken, omdat dit een mix van verschillende alcoholen is.
Alcohol kan je gebruiken voor het ontsmetten van kleine materialen zoals een schaartje, pincet. Er zijn ook sprays voor je handen te ontsmetten. Doe dit niet te vaak, want het ontvet ook je handen. De vettige laag is een beschermlaag die zorgen dat je handen niet uitdrogen. Als je met Koi aan de slag gaat is het wel verstandig om je handen te ontsmetten met alcohol. Flesjes alcohol zijn te koop in verschillende concentraties. Voor de desinfecterende werking is water een belangrijk bestanddeel. Pure alcohol kan moeilijker de celwand van een bacterie binnendringen. Alcohol 70%-80% is daarom beter dan 95% of hoger.
Virkon: Een gepatenteerd middel wat veel gebruikt wordt in de veterinaire wereld. Het werkt op basis van verschillende stoffen, waaronder MPS. Het voordeel is dat het relatief goedkoop is en je maar een kleine dosering nodig hebt. Vooral grote schepnetten en meetbakken kunnen prima gedesinfecteerd worden met Virkon. Bij diverse Koishows wordt dit middel dan ook gebruikt hiervoor. Na een paar dagen is het middel uitgewerkt. Echter omdat het anorganische producten zijn, duurt het langer voordat het helemaal afgebroken is (in tegenstelling tot alcohol of waterstofperoxide). Voor de rest is het product veilig voor de mens om te gebruiken, mits er normaal mee omgegaan wordt.
Halamid-d: Net als VirkonS een ontsmettingsmiddel wat veel gebruikt wordt in de veterinaire wereld. Het werkt op basis van chloor. Dit middel is iets wat gevaarlijk in gebruik. Het is bijtend, schadelijk bij inname, veroorzaakt brandwonden en kan giftige gassen vormen. Gebruikte doseringen zijn veel lager dan Virkon en dat maakt het goedkoper in gebruik.
Natronloog: Gebruik hiervan zie je in de Koiwereld nauwelijks. Het is een zeer goedkoop product en ideaal om met je laarzen in te gaan staan om deze te ontsmetten bij een varkensstal. Het blijft lange tijd werkzaam. De nadelen zijn legio. Een veiligheidsblad van natronloog telt heel veel waarschuwingen voor de gezondheid van mens en milieu. Het tast tevens veel materialen aan doordat het een hele hoge zuurgraad heeft. Het wordt ook gebruikt als gootsteenontstopper.
Kaliumpermanganaat (afgekort als KP): Wordt gebruikt tegen bepaalde parasieten, maar is ook geschikt als desinfectant. Het tast wel sommige metalen aan. In poedervorm (eigelijk kristallen) moet je wel uitkijken voor je ogen. Het kan blindheid veroorzaken. Ook is het schadelijk voor je luchtwegen. Komt het op je huid dan krijg je een bruine vlek die eraf moet slijten. Om risico’s te vermijden zijn er flessen met opgeloste KP te koop. Dit is wel duurder dan KP in kristalvorm.
Ikzelf gebruik KP om planten te ontsmetten. Het grote voordeel hiervan is dat planten hier geen hinder van ondervinden en van andere ontsmettingsmiddelen wel! Sterker nog, de restproducten, Kalium en Mangaan, zijn beide te gebruiken door de plant als bouwstof. Kalium is een mineraal die zorgt voor goede waterhuishouding in cellen en Mangaan zorgt voor de bevordering van celmembranen en de vorming van chloroplasten. Beide stoffen zitten ook in kunstmest.
Zout: Werd vroeger ooit gebruikt als ontsmettingsmiddel. Inmiddels zijn veel bacteriën resistent tegen zout. Ik zou het daarom niet meer gebruiken. Er zijn genoeg alternatieven.
Sta je bij een Koidealer voor het schap en twijfel je wat je moet hebben kun je altijd de dealer vragen om tips en welke product waarvoor dient.