Leidt een snelle groei tot hernia bij Koi?
Op dezelfde dag las ik op Facebook twee berichten. Het eerste was een naar bericht van competitief hobbyist Wiechert Fuit; zijn NND Sanke, een Koi met groot potentieel, had te kampen gekregen met een rugblessure. Kan een Koi een gebroken rug hebben? Ja, dat kan en was ook hier het geval. Een gebroken rug…
Super Jumbo Tosai
Het tweede bericht ging over zogenoemde Super Jumbo Tosai; vissen die nog slechts 1 groeiseizoen verbleven in de mudpound, maar toch al zo’n 55 centimeter lang waren. Mij bevroedde een gevoel dat er wellicht een verband zou kunnen zijn tussen de steeds snellere groei en een zwakker skelet met hernia of een gebroken rug bij Koi tot gevolg. Dat skelet namelijk moet uiteindelijk toch het volledige gewicht dragen van vissen die wij het liefst fors en vol zien als een torpedo. Ik besloot op onderzoek te gaan en ik deed navraag bij diverse hobbyisten, Koi-arts Rob Heijmans en dealer Tjaard van Baalen. Dit leidde tot het volgende inzicht…
Uit de Keiko
Na een uitvraag in onze KoiQuestion Keiko Whatsappgroep; antwoorden enkele hobbyisten waaronder Nick Curvers dat zij ervaring hebben met eenkleurige vissen die weliswaar hard groeien, maar die ook krom groeiden, waarschijnlijk als gevolg van verschoven wervels of gebroken ruggen.
Lees ook: KoiQuestion op WhatsApp; meld je aan voor de béta
Pieter Heurter vraagt zich af hoeveel voorbeelden we kennen van Jumbo Tosai die op een mooie gezonde manier tien jaar oud zijn geworden. Ook vragen sommige hobbyisten zich af of het daadwerkelijk wel allemaal Jumbo Tosai zijn en niet stiekem tweejarige Koi die op deze manier voor meer verkocht kunnen worden.
Vraag en aanbod
Uit eigen gesprekken met Japanse kwekers heb ik kunnen herleiden dat het voor hen een simpele commerciële overweging is om in te zetten op een snelle groei. Een Koi van 30 centimeter levert nu eenmaal meer op dan een Koi van 20 centimeter. Die tien centimeter maakt een groot verschil. Gerekend over honderdduizenden exemplaren scheelt dit nogal een slok op een borrel. Snel groot is dus de vraag en het aanbod legt zich hierop toe.
Trauma
Ik vroeg Koidokter Rob Heijmans, de constaterend arts van de gebroken rug bij de Sanke van Wiechert; “Denk jij dat er een verband is tussen een hele snelle groei en – op termijn – afwijkingen aan skelet en organen?”
Ik denk dat de zwakte in de rug genetisch is
Rob zegt ter verduidelijking dat je, zeker op medisch gebied niet alles over een kam mag scheren en iedere situatie individueel bezien moet worden. Zo is er bij de NND Koi echt sprake van een verschoven wervel en dat is waarschijnlijk het gevolg van een trauma; door zich te stoten bijvoorbeeld. Het kan niet worden vastgesteld dat het trauma is ontstaan omdat het skelet broos of zwakker is.
Hernia bij Koi genetisch?
Desondanks ziet Rob veel vaker een hernia bij Koi; “Ik denk dat de zwakte in de rug genetisch is.” Het kan ook zeker in een bloedlijn zitten. Een bloedlijn of paring tussen twee of meerdere Koi die aanvankelijk erg sterk lijkt en zich goed ontwikkelt wordt het volgende jaar weer gebruikt. Jonge Koi echter hebben nog nagenoeg geen soortelijk gewicht. Naarmate een Koi groeit neemt het gewicht exponentieel toe. Het skelet groeit mee, maar hoe zit dat eigenlijk met de dichtheid en de draagkracht van het skelet. Ik bedoel wanneer een Chagoi of Showa echt schouders en buik ontwikkelt dan hangt er echt wel wat gewicht aan. De eerste generatie ondervindt daar misschien pas last van wanneer tenminste vijf jaren oud, maar dan zijn de Koi al lang verkocht en verstuurd over de hele wereld en is het alsnog moeilijk aan te tonen. Ook al komt hernia veel voor in een bloedlijn, dan ga je nog niet generaties ruimen omdat ze heel misschien weleens rug problemen zouden kunnen krijgen. Dat wordt natuurlijk gewoon verkocht.
Wasbordje tegen gebroken rug
In een doorsnee vijver worden de spierbundels langs de zijkanten en onder het lijf slechts beperkt ontwikkelt en het geraamte moet dan meer opvangen, zo beredeneer ik het tenminste want bij mensen is dat niet anders. Wie met rugpijn naar de dokter gaat krijgt het advies om zijn buikspieren ook te ontwikkelen. Een Koi met een wasbordje zul je niet tegenkomen, maar ik denk wel dat de ontwikkeling van deze spieren zorgen voor een beter draagvermogen van het gewicht bij grote Koi.
Middenweg
Tjaard van Baalen, zaakvoerder bij Koi Kichi World en bekend van zijn vele jumbo gosanke op de laatste Koi Shows in Oldenzaal en Arcen herkent de problematiek ook; “Een zeer snelle groei kan nadelig zijn en kans op krom groeien verergeren. Anderzijds, als je Topkoi wilt zul je ze wel een beetje snel moeten laten groeien om voordat de Koi verouderd het potentieel eruit te hebben gehaald. De truc is er een middenweg in vinden. Wij doen op de zaak daarom maximaal 8 maanden hard groeien en dan rust voor herstel, belangrijk is hebben we gemerkt dat als je beter voer geeft je minder krom groeiende Koi hebt. Anderzijds zit krom groeien en breken van de ruggengraat ook in sommige bloedlijnen en dan is er niks aan te doen.”
Zuivere bloedlijnen worden verkregen door het inkruisen van familieleden en dit brengt mogelijk genetische fouten en/of zwakheden met zich mee. Deze kwetsbaarheden vergen een delicate aanpak met goed voer want als de Koi genetisch snel wil groeien, maar niet de juiste voedingsstoffen krijgt ontstaan logischerwijs vergroeiingen.
Lees ook: Verkoopt jouw dealer nog steeds Plofkoi?!
Kortom er zijn veel factoren die meespelen, waarbij vastgesteld kan worden dat je jezelf dus bewust moet zijn van het feit dat wanneer je Koi snel op een goede manier groot wilt brengen; er ook veel meer van jou wordt gevraagd als hobbyist. Een ongeluk echter zit voor iedere Koi in een klein hoekje; het blijven levende wezens en dat blijft ook wel de uitdaging. Extra oplettendheid bij het uit het water tillen, wanneer de opwaartse druk van het water wegvalt, is geboden.
Veerkracht
En Wiechert? Ik sta versteld van zijn veerkracht nadat zo een kapitale Koi zijn rug heeft gebroken, wetende hoe hij heeft moeten zwoegen om zo een vis te kunnen betrachten.. “Niets aan te doen. Niet over nadenken. Maar een beetje pijn doet het. MAAR IK KOM TERUG!”, aldus de nuchtere tukker. “Ook al zal het met iets kleiner zijn, maar die worden ook groot”. En de Sanke, wat gebeurt daar mee? “Niks, ze eet goed en doet het verder goed. Kan wezen dat ze krom wordt, maar hoe dan ook; ze blijft tot haar dood hier”