De laatste jaren zijn er steeds meer meldingen van nieuwe exoten die in Nederland verschijnen. Dit kan door klimaatverandering komen, bijvoorbeeld soorten die normaal in Frankrijk voorkomen, maar zich steeds verder noordwaarts uitbreiden. Maar de mens zelf heeft bij het merendeel van exotische invasies het grootste aandeel. Vooral in de Nederlandse watersystemen komen veel soorten voor die bewust of onbewust uitgezet zijn door aquarium- en vijverliefhebbers. Er zijn talloze voorbeelden van vissen, kreeften en waterplanten die nu voor overlast zorgen.
Weet van te voren welke soort je precies koopt, zodat je niet voor (onaangename) verrassingen komt te staan
Als aquatisch ecoloog wil ik natuurlijk graag op de hoogte blijven van de recente ontwikkelingen in de ecologie, en dus ook de invasieve soorten die er toch maar bij blijven komen. Het verbaasde mij dan ook niet dat ik op de site van Natuurbericht het bericht tegenkwam dat er vangsten van de Chinese modderkruiper zijn geweest in Nederland. In de Limburgse Tungelroysche beek om precies te zijn. De wetenschappelijke naam is Misgurnus anguillicaudatus om misverstanden te voorkomen.
De Chinese modderkruiper is meer een subtropische soort die oorspronkelijk voorkomt in China, maar ondertussen ook in Japan, de VS, Australie, Indonesie en Europa voorkomt. Deze soort is niet alleen geliefd als aquariumvis maar ook als consumptievis en als aasvis. Geen wonder dus dat de vis overal opduikt nadat hij is uitgezet of ontsnapt uit een kwekerij.
De mens zelf heeft bij het merendeel van exotische invasies het grootste aandeel
Gelukkig zijn lang niet alle exoten meteen schadelijk voor hun omgeving maar bij de Chinese modderkruiper bestaat dat vermoeden wel. De soort is winterhard en vermeerdert zich snel onder gunstige omstandigheden. Dat kan dus betekenen dat er concurrentie gaat ontstaan met andere vissoorten. In Nederland hebben we twee soorten modderkruipers die momenteel een beschermde status hebben: de grote modderkruiper (Misgurnus fossilis)en de kleine modderkruiper (Cobitis taenia). Met name de grote modderkruiper is kwetsbaar en beide soorten staan dan ook op de Rode Lijst!
Er bestaat dus het risico dat de grote modderkruiper nog verder in de verdrukking komt door voedselconcurrentie bijvoorbeeld met de Chinese modderkruiper. De soorten lijken ook nog eens behoorlijk veel op elkaar in uiterlijk en levenswijze. Beide soorten hebben een voorkeur voor stilstaand of langzaam stromend water en veel plantengroei en dikke sliblaag waar ze zich in kunnen verstoppen. Ook zijn er vermoedens dat de soorten kunnen hybridiseren, waarbij wellicht ook weer vruchtbare nakomelingen kunnen ontstaan. Ook overdracht van parasieten of ziektes behoort tot de risico’s. Je kunt het wat dat betreft vergelijken met het uitzetten van koi of andere vijvervissen, die onbedoeld voor veel schade kunnen zorgen aan het water en de visstand in het bijzonder.
Dus als laatste wil ik vooral benadrukken uit te kijken met exotische of gekweekte soorten die op een of andere manier in het milieu terecht kunnen komen. Weet van te voren welke soort je precies koopt, zodat je niet voor (onaangename) verrassingen komt te staan. Het gebeurt nog steeds te vaak dat er overpopulaties planten of dieren vanuit een vijver of aquarium in het buitenwater terecht komen. Voor zieke of zwakke vissen geldt hetzelfde. Denk dus vooral goed na voordat je iets koopt voor in de vijver en zoek vooraf informatie over hetgeen je wil aanschaffen. Het kan een hoop ellende voorkomen namelijk!
4 reacties
wow!so lovely
Bardo,
De beschreven Modderkruiper zou voor bastaard nakomelingen kunnen zorgen, en bovendien voor overpopulatie.
Maar
Zou bovenstaand niet wat loslopen, omdat je ook schrijft dat ze als aas gebruikt wordt. Waarbij ik mij dan weer kan voorstellen dat andere vissen er ook zo over denken. Waardoor misschien juist de inheemse soorten ontzien worden?
Hey Engel!
Ze worden inderdaad als aasvis gebruikt, maar dan wel in het natuurlijke verspreidingsgebied in Azie. Hier in Nederland komen ze in water terecht waar natuurlijke vijanden mogelijk ontbreken. In zo’n geval gaat de verspreiding dus veel sneller, met mogelijk schadelijke gevolgen. Op dit moment is de verspreiding nog beperkt, en bijvoorbeeld een snoek zal ze ongetwijfeld lusten. Het is dus nu ook afwachten hoe de populatie zich ontwikkelt in de beek waar ze gevangen zijn. Maar bijvoorbeeld de zwartbekgrondel, een exoot uit het Donau-gebied is nu een ware plaag aan het worden in de Nederlandse rivieren. Er moet dus rekening mee gehouden dat ook de Chinese modderkruiper zich explosief kan vermeerderen zodat er mogelijk nog maatregelen genomen kunnen worden om verdere verspreiding tegen te gaan.
Goede middag,
Ik heb het plastic in mijn vijver moeten vervangen en heb 4 kleine modderkruipers gevonden toen ik mijn vijver aan het leeghalen was. ik heb gelezen dat het geen schadelijke vis is maar mag ik deze in mijn vijver houden of moet ik ze uitzetten.
verneem graag wat ik er mee moet doen.
Groet Edwin Schepper