In dit artikel bespreken we in 5 stappen de voorjaarsschoonmaak van onze vijver. Deze handelingen worden vroeg in het voorjaar uitgevoerd, nog voordat het weer warmer begint te worden. Daarmee zorg ik ervoor dat de vijver in de best mogelijke conditie het voorjaar in gaat en wij de hele zomer kunnen genieten van onze vissen.
1) Schoonmaken
Ongemerkt heeft de vijver in de laatste maanden van het afgelopen jaar toch wat minder aandacht gekregen. Na een lekkere lange zomer was daar ineens de regen en de kou. Toen de winterkap over de vijver ging, was het seizoen eigenlijk helemaal afgelopen. Zelf wou ik het liefste binnen zijn en de vijver kreeg alleen de noodzakelijke wekelijkse inspecties en verversing.
Juist nu is het tijd om de vijver grondig te controleren. Veel opgehoopt vuil in het plantenfilter gaat rotten en zodra het water warmer wordt starten in die hoek vaak de eerste problemen.
Een plantenfilter is erop gebaseerd dat planten voedingstoffen opnemen uit het water die er anders op een andere manier uit moeten worden gefilterd. Helaas is in de praktijk het plantenfilter vaak de bron van problemen. Opgehoopt vuil kan veel problemen veroorzaken. Heeft uw vijver een plantenfilter, maak deze dan regelmatig schoon.
In mijn geval staan de planten in manden die ik allemaal uit het filter haal. Het groen snoei ik zoveel mogelijk weg, om te voorkomen dat dit nog verder afsterft en alsnog voor rottend vuil in het filter zorgt. Al het aanwezige vuil wordt verder zoveel mogelijk weggehaald.
De vijver zelf wordt ook gecontroleerd op vuil. Zonder de vissen veel te verstoren haal ik de laatste bladeren van de bodem en inspecteer ik gelijk heel de vijver op de aanwezigheid van voorwerpen die daar niet horen te zijn.
Ook het filter wordt gecontroleerd. Is er geen vorstschade ontstaan, zijn er onverwacht toch ophopingen van vuil?
2) Geef de Gele Lis een voorsprong
De Iris Pseudacorus (Gele Lis) is een snel groeiende plant die de hele zomer door bloemen zal dragen. Het is een plant die goed geschikt is voor het plantenfilter. Deze plant kan zo hard groeien dat deze vaker kan worden gesnoeid. Hiermee zorg je ervoor dat hij actief blijft groeien en dus voeding uit het water blijft opnemen.
Deze plant geef ik graag een voorsprong waardoor ik de manden met Gele Lis niet terug in het plantenfilter zet, maar op een beschutte (liefst vorstvrije) hoek van de tuin. Hier zal de plant eerder weer in groei komen dan wanneer hij in het koude water van het plantenfilter staat. Zodra er in het voorjaar begonnen wordt met voeren, mag hij terug naar het plantenfilter.
Op deze manier zal de plant vanaf het begin af aan voeding uit het water opnemen en daarmee bijdragen aan een goede kans op een algenvrije vijver.
3) Help het filter bij de start in het voorjaar
Elke winter ‘overwinter’ ik een deel van het bewegend bed filter in de schuur. Om goed te begrijpen waarom ik dit doe is het van belang dat u begrijpt wat er in het water gebeurt.
De stikstofkringloop is een continue proces wat het hele jaar door gaat. De bacteriën die echter de ammonia afbreken zijn bij onze wintertemperaturen niet erg actief. Op het moment dat in het voorjaar de vijver langzaam warmer wordt en wij de vissen weer gaan voeren, zal de hoeveelheid ammonia in de vijver toenemen. Maar niet alleen bacteriën leven van ammonia, algen doen dan ook. De in de vijver aanwezige algen starten eerder met groeien dan de bacteriën (vanwege de lage watertemperatuur), waardoor het water groen wordt en het filter geen voeding krijgt om te groeien.
Héél langzaam starten is hier het advies. Zorg dat de bacteriën de kans krijgen te groeien.
Er is echter een manier om het filter hier een handje te helpen.
Eind januari haal ik ongeveer 20% van het filtermateriaal uit het bewegend bed. Dit plaats ik in een grote metselkuip in de schuur vol met water. Met een verwarmingselement breng ik de temperatuur omhoog tot ongeveer 22 graden Celsius. Hier voeg ik regelmatig een klein beetje huishoud-ammonia aan toe. De bacteriën zullen weer actief worden en de ammonia gaan afbreken (zie “Geef je filter een voorsprong”).
Op het moment dat ik in de vijver de algen weer ziet groeien, wordt het filtermateriaal in drie stappen terug naar het filter gebracht. Doordat het vijverwater kouder is, zal een deel weer afsterven, maar aan de vijverwand kan je zien dat de algen bruin worden omdat een groot deel van de ammonia nu door het filter wordt afgebroken.
4) UV-lamp op tijd aan
Natuurlijk kan de uv-lamp in de wintermaanden uit staan. Door vanaf de eerste keer voeren de uv-lamp dagelijks twee á drie uurtjes aan te zetten rem je de groei van zweefalgen. Naar gelang het voeren actiever wordt, kan de tijd dat de uv-lamp aan staat langer worden gemaakt. Als er dan toch algen in de vijver komen, zullen deze (meestal) in de vorm van draadalg aan de wanden groeien.
5) Start langzaam met voeren
U kent het wel, rond de paasdagen is daar ineens een lekkere warme zondag. Tijd om weer te gaan tuinieren en als we dan langs de vijver lopen, geven we handje na handje wat voer.
Laat u in deze niet leiden door gevoel, maar door de watertemperatuur.
Op internet zijn diverse voerschema’s te vinden waarbij u kunt uitrekenen hoeveel voer uw Koi lusten.
Begin rustig met voeren en voer de eerste dagen 10 % van de gewenste hoeveelheid voer. Langzaam maar zeker kan dat met kleine stapjes worden uitgebreid naar de gewenste hoeveelheid voer.
Hierbij is de spreuk ‘Meten is weten’ meer dan eens van toepassing.
Meet enkele uren na het voeren de ammonia-waarde van het water en stagneer het voeren als de Ammonia-waarde hoger is dan de voorgaande meting(en). Verhoog de hoeveelheid voer pas als de gemeten Ammonia-waarde weer bijna 0 is.
Uiteraard spelen er veel meer factoren een rol dan dat er in een artikel verteld kan worden. Een 100% gegarandeerde werkwijze is er dan ook helaas niet. Maar met bovenstaande 5 tips wordt de kans op een heldere vijver aanzienlijk vergroot. Succes!
Dit artikel heeft ook in KoiWijzer gestaan en is aangeleverd door de Adviesgroep Koi en vijver.
Tekst: René Grootscholten
Foto’s: Alie de Boer, René Grootscholten
