Bron: Bonsai Studio Deshima
De opbouw van een Bonsai is in de basis, wortelvoet, stam, met daarbij de takken zoals, de karaktertak, tegenwicht tak, achtertak en de top.
De “karaktertak” van een Bonsai, of de “Sashi-eda” zoals de Japanners noemen, is de belangrijkste, eerste tak zoals veel wordt uitgelegd, maar het is meer de “gezichtsbepalende tak” van een Bonsai. Deze tak geeft de “richting” van de boom aan ….Hé?
Bron: Tentoonstelling 2017 BV Midden Nederland
Als we het hebben over het “karakter” van een karaktertak, waar hebben we het dan eigenlijk over? En waar zoeken we dan naar? Eerst maar het woordenboek openen en zoeken naar het woord “karakter”:
karak’ter o (-s)
- inborst, aard.
- edele inborst, zielskracht: een man van ~.
- het eigenaardige, typische, kenmerk, het wezen, zielskracht.
- persoon uitgebeeld in roman.
- letter: “Japanse karakters”.
Elk individu, organisch of anorganisch, alle materie heeft een karakter en dus ook karaktereigenschappen, eigenschappen welke specifiek zijn voor de materie.
Als de omstandigheden veranderen zal de materie ook veranderen, het past zich aan of gaat ten onder, buigt die tak mee, of breekt c.q. sterft hij af?
Wij willen de Bonsai tenslotte een verhaal laten vertellen, we maken hem een boom met “levenservaring”.
Bijvoorbeeld, heeft de boom last gehad van droogte waardoor er takken of gedeelte hiervan afsterven, maar toch groeien er gedeelten verder, er ontstaat misschien wel een jin(dode en kale tak) of shari (een holte in de stam) , of de boom is waarschijnlijk door harde en langdurige wind scheef gaan groeien!
Pinus Parviflora (Bron: Bonsai studio Deshima)
De boom laat dus zijn karakter zien in zijn groeiwijze, herstel, vitaliteit en veerkracht.
Jonge “onervaren” bomen hebben dat karakter (nog) niet, oude bomen hebben meer omstandigheden gekend en zijn hierdoor getekend en gevormd.
De karaktertak benadrukt dat hij de stamlijn volgt, en hiermee in harmonie is, we kunnen het karakter van de “Sashi-eda” de stam en de andere takken dus niet los van elkaar zien.
In een mild klimaat ziet de boom er misschien “liefelijk” uit, in een bar klimaat zal hij er ruw uit zien, dus ook de karaktertak zal dit benadrukken.
De omstandigheden zijn dus medebepalend voor het zichtbare karakter. Toch zoeken wij, in hoofdzaak, de eenling. Uniformiteit is bij Bonsai uit den boze.
Het is de eenling die ons opvalt!
Wij als “Bonsai-artiesten” moeten dus de (vaak verborgen) eigenschappen herkennen en in staat zijn zodoende de ziel van de boom bloot te leggen.
Belangrijk daarbij zijn:
- de “open mind” en creativiteit
- kennis en vaardigheid
- het artistieke gevoel
- respect voor de boom
Samengevat kunnen we concluderend dat Bonsai geen standaard werk is en dat er voor het karakter geen standaardregels zijn, het is de boom en de omstandigheden die hem gevormd hebben. De mens zal zich echter met inzicht klein moeten kunnen maken om het karakter van een Bonsai te zoeken en tot uiting te brengen. Daarmee vormt hij of zij de drie-eenheid: Mens, Boom, Pot.
