Van versiering in de boom, naar toeters en bellen op de vijver
Het is weer zover, nadat de pepernoten en chocoladeletters onze magen weer hebben gevuld, bouwen we alweer toe naar de kerst. Een periode waarin ik tijdens mijn nog vijver bezittende jaren (snik) volop aan het denken was hoe ik m`n systeem met minimale middelen kon verbeteren. Tijdens gesprekken met mede hobbyisten ging het dan vaak om losse toevoegingen zoals een zwaardere UV-unit, een extra luchtpomp met timer voor in de nachtelijke uurtjes, tot zelfs hele ozon systemen aan toe.
Vaak wordt het heil in een enkele toevoeging gezocht zonder dat daarmee structureel te kijken welke invloed dit heeft op het systeem en waarom überhaupt de toevoeging nodig moet zijn. Waarom zijn we nu niet tevreden en kunnen we daar een bronoorzaak voor aanwijzen? Eentje die ligt in het ontwerp van het systeem. Past het ontwerp van het systeem wel bij de verwachtingen die we hebben, of zijn de verwachtingen het ontwerp van het systeem ontgroeid?
Neem nu bijvoorbeeld Ozon, een zeer specialistische waterbehandelingstechniek die enige jaren geleden al voor enkele hondertjes in de uitverkoopbakken te vinden was op de diverse Koishows dit jaar. Heb menig van dit soort setjes zien draaien op systemen die in de basis al niet deugden en dan nog zonder redox potentiaal meter erop.
Met ingehouden adem betrad ik deze foute filterschuurtjes, met oprechte verbazing hoe soms ook gerenommeerde dealers kostbare componenten zo tactloos aan elkaar kunnen koppelen. Over het systeem en de wens van de hobbyist was niet nagedacht, alleen over het afvinken van toeters en bellen die op de vijver zouden moeten zitten.
Ozon moet je naar mijn mening, net zoals RO, onder het scala aan waterbehandelingstechnieken voor de vijver zien dat een meerwaarde heeft als een kers op een taart. Als het beslag niet goed is voorbereid, klopt de taart niet en zal deze niet lekker smaken, hoe sappig die kers ook is die erop zit.
Waar je bij de toepassing van RO de pH en de alkaliniteit moet bewaken en borgen middels een bypass systeem, zo zul je bij het gebruik van ozon het redox potentiaal moeten meten. Voor beide technieken moeten de elektroden regelmatig schoon moeten worden gemaakt en opnieuw worden geijkt om ervoor te zorgen dat de gemeten waarde zoveel mogelijk overeen komt met de werkelijkheid. Dit vraagt dus extra discipline om dit ook daadwerkelijk te gaan doen met de vereiste intervallen.
Ik durf wel te beweren dat het gebruik van ozon toch wel van heel ander kaliber is ten opzichte van RO als het gaat om complexiteit. En wat al niet te denken van veiligheid? Als je een systeem met een RO niet goed monitort gaan in het ergste geval alle Koi dood. Bij een onjuist onderhouden en bedreven ozon generator zal restozon een gevaar vormen voor jou en ieder mens of dier die de ruimte betreedt waarin de generator en reactor staan opgesteld.
Parameters als Luchttemperatuur en luchtvochtigheid spelen een grote rol in de ozon opbrengst
Parameters als Luchttemperatuur en luchtvochtigheid spelen een grote rol in de ozon opbrengst en de formatie van het agressieve salpeterzuur. Hoe warmer de lucht, hoe eerder het ozon zal vervallen en hoe vochtiger de lucht hoe meer salpeterzuur zal ontstaan, dat een corrosieve werking heeft op de ozon generator. Een goed onderhouden luchtdroger is dan echt een must en dan wel met de nadruk op goed onderhouden. Hoe beter de werking van de luchtdroger, hoe lager het dauwpunt van de lucht.
Dat wil zeggen de temperatuur waarom condensatie plaatsvindt. Hoe droger de lucht, hoe lager het dauwpunt. Zeg maar hoe kouder de lucht mag zijn voordat deze condenseert. Minder salpeterzuur resulteert uiteindelijk in minder corrosie van de ozon generator en dus lagere onderhoudskosten. Je kunt hieruit concluderen dat je met een goede tot zelfs automatische luchtdroger meer rendement uit je generator haalt en daarom ook met een kleinere generator uit kunt.
Naast een correct onderhouden redox potentiaalmeting en een goede luchtdroging speelt de menging van de ozon in het water door middel van een reactor een sleutelrol. De mengende werking van statische mengers en venturi`s valt vaak tegen, zeker gezien de relatief korte reactietijd in vergelijking met dat van een eiwitafschuimer.
Het uitgassen van het water en het afbreken van restozon is natuurlijk helemaal belangrijk
Het uitgassen van het water en het afbreken van restozon is natuurlijk helemaal belangrijk voordat het water weer in contact kan komen met de Koi. Een strippijp met ontluchting dat is voorzien van actief kool kan hiervoor soelaas bieden bij systemen waarbij ozon wordt ogewekt uit lucht en niet uit zuurstof. Vocht verlaagt de efficiëntie van deze methode. Aangezien er dan sprake is van een waterfilm tussen de ozon en het kooloppervlak. Met UV kun je ozon afbreken, maar zo creëer je onder andere wel zuurstofradicalen die je zeker niet in contact wil hebben met de Koi.
En hoe zit het dan wel niet met de redox potentiaal meting? Moet deze nu voor of achter de reactor zitten? Voor beide manieren zijn wel genoeg voor- en tegenargumenten te vinden. Iemand die zeer mooi over deze materie kan schrijven is Bas van Tol en ik kan jullie het lezen van zijn artikel over ozon zeker aanraden. Deze is te vinden in de Koiwijzer van december 2011 of op de website van zijn bedrijf.
Wat ik eigenlijk probeer te zeggen is dat iedere toevoeging die je wilt doen gevolgen heeft voor het systeem waarin onze gevinde vrienden zich bevinden en dat naar mijn mening de focus eerst zou moeten liggen op de smaak van de taart, voordat aandacht wordt gegeven aan de kers.
Waarom zou je ozon willen? Vanwege een kleurtje in je water of vanwege de bacteriedruk? Zijn deze problemen niet op een meer gefundeerde manier aan te pakken? Wellicht brengen veranderingen in de voedertechniek of een hogere flow door je leidingsstelsel soelaas, zonder de aanschaf van extra technieken. Wellicht is het verstandig de bezetting te verlagen en meer water te verversen middels een continu doorloop systeem. Is het filter wel echt schoon genoeg, zelfs in de hoeken?
Ik begrijp dat bij zwaar belaste systemen ozon een prachtige techniek is om het water leefbaar te houden en organisch materiaal te verwijderen. Dit is ook geen anti- ozon pleidooi, maar meer bedoeld om eens lekker in de materie te duiken, voordat een dergelijk interessante maar o zo complexe waterbehandelingstechniek wordt aangeschaft. Het is zeker van meerwaarde wanneer men bijvoorbeeld vissen hard wil laten groeien zonder daarbij teveel water te moeten verversen om de groei remmende feromonen te verdunnen. deze worden tijdens het contact met ozon immers geoxideerd.
Kraakhelder water ziet er strak uit voor de mensen die bij je komen kijken, maar wat betekent dit voor de huidconditie van de Koi? D huid zal bij mooi zonovergoten systemen eerder verouderen. Een beetje een groene blas over het water is dan niet verkeerd ofwel? En wat al niet te denken van de invloed van het redoxpotentiaal op de huid. Er moet toch een reden zijn waarom met name de oudere mudponds in Japan in de regel betere huidresultaten geven dan de nieuwere vijvers? Ik ben benieuwd welke ORP in dergelijke vijvers wordt gemeten.
Al met al weer genoeg stof tot nadenken en vooral nalezen. Wellicht dat het budget voor die goedkopere ozon set toch besteed zal worden aan een set waterbehandelingsboeken. Daar kunnen we pas echt toffe ideeën uithalen voor onze systemen, waardoor het gepieker weer van voren af aan begint. Wat hebben we toch een heerlijke hobby!
