Wat is blauwalg?

 

Blauwalgen (of blauwwieren) zijn geen planten en geen bacteriën, maar een aparte groep organismen die daar precies tussenin zitten; de cyanobacteriën. “Cyano” slaat hier op de fotosynthetische kleurpigmenten die enkele blauwgekleurde stammen van de blauwwieren bevatten. Er zijn echter ook roze, rode, groene en bruine blauwwieren (deze bevatten anders gekleurde pigmenten) en daarom spreekt men veelal liever over cyanobacteriën om verwarring te voorkomen. Een alom bekende cyanobacterie is Spirulina. Er zijn duizenden species cyanobacteriën en slechts enkele zijn er schadelijk. Toch heeft iedereen ze in de vijver zitten, zowel de goede als de slechte soorten…

In deze reeks zal Jan Wientjes je telkens voorstellen aan een specifieke alg of diatoom waarbij elk artikel verrijkt zal zijn met uniek door hem geschoten foto en videomateriaal van onder de microscoop. Fascinerend hoe mooi deze miniscule levensvormen kunnen zijn en hoeveel de aan- of afwezigheid van een specifieke algea je kan vertellen over de gezondheid van het leefmilieu van jouw Koi.

‘Algen zijn 2.5 miljard jaar de enige planten op de wereld geweest.’

Pas 500 miljoen jaar geleden, nadat algen 2.5 miljard jaar lang de enige planten op de wereld waren geweest, ontstonden de hogere planten. Tijdens hun eindeloos lange bestaan hebben algen een ecologische prestatie geleverd door verdere ontwikkeling van flora en fauna op aarde mogelijk te maken. Ze zijn dan ook de voorouders van de huidige algen. Er zijn ongeveer 200 soorten blauwalgen en ze horen van nature in het water thuis. Ze worden aangetroffen in zoet, brak en zout water, in koud water tot zelfs zeer warm water zoals in heetwaterbronnen.  Hier kan verder geen enkel andere levensvorm overleven.

Een heet water bron met blauwalgen
http://i620.photobucket.com/albums/tt289/Janskoi/algen/250px-Colourful_Thermophilic_Archaebacteria_Stain_in_Midway_Geyser_Basin.jpg

Blauwalgen hebben een eenvoudiger bouw dan algen. De celbouw vertoont een grote overeenkomst met die van de bacterie. Blauwalgen kunnen eencellig zijn maar ze kunnen ook kolonies of celdraden {zie foto} al of niet vertakt, vormen. De cellen zijn meestal omgeven door een gelatineachtige laag. De voortplanting is ongeslachtelijk. Bij de eencelligen delen de cellen zich en bij de draadvormen breken kleine stukjes van de draden af. Kolonies breken in stukken.

 

‘Iedereen heeft ze in de vijver zitten, zowel de goede als de slechte soorten’

Sommige soorten overwinteren als rustsporen, akineten genoemd, die in het voorjaar weer actief worden.
Deze bacterie komt veelvuldig voor in sterk vervuilt water, zich voedend met nitraten en fosfaten en kunnen in de bloei een dikke laag vormen zodat het eruit ziet alsof er een dikke laag groene verf op het water ligt. Ze houden van niet stromend water. Er zijn duizenden species cyanobacteriën en slechts enkele zijn er eigenlijk maar schadelijk. Iedereen heeft ze in de vijver zitten, zowel de goede als de slechte soorten. De slechte soorten, meestal gemakkelijk te herkennen aan de penetrante rotte eierenlucht die zij verspreiden, kunnen zich eigenlijk alleen maar manifesteren in verwaarloosde vijvers. Ingrijpen is dus vereist, blauwwieren zullen de situatie alleen maar verslechteren.
De algenbloei van deze smurfalg duurt ongeveer een week of zes; waarna het gevaar van deze alg de kop opsteekt.
Ze  sterven dan af en daarmee begint het gevaar van de blauwalg. Bij het afsterven van de blauwalg namelijk, komen zeer giftige stoffen vrij die gevaarlijk zijn voor mens en dier. Deze geven een zeer penetrante geur af. Om deze reden worden plassen in de zomer verboden voor zwemmers bij blauwalgdreiging.

De blauwalg Spirulina is ons niet onbekend. Deze komt veel voor in populaire kleurvoeders ter bevordering van de rode kleuren. Sommige blauwalgen worden verwerkt in cosmetica zoals pillen en gezichtsmaskers. Ook worden ze in levensmiddelen als stabilisator, smaakmaker of eiwitleverancier toegepast. De blauwalg spirulina is in tabletvorm te koop en zou de gezondheid bevorderen. Bij dierproeven is gebleken dat het ontstekingsremmend kan werken. Het is dus geen zwart-wit wetenschap en de blauwalg kan binnen onze hobby zowel in ons voordeel werken als voedingsbron alsook negatieve invloeden uitoefenen door algenbloei en het sterven. Zolang we onze vijvers voldoende beluchten, het water in beweging houden en het teveel aan fosfaten en nitraten niet te hoog op laten lopen zal het voor de vijveraar geen problemen opleveren.

Een nostoc soort
http://i620.photobucket.com/albums/tt289/Janskoi/algen/800px-Nostoccopy.jpg

bron: Wikipedia, www overig.